array:23 [
  "pii" => "S0300289610700223"
  "issn" => "03002896"
  "doi" => "10.1016/S0300-2896(10)70022-3"
  "estado" => "S300"
  "fechaPublicacion" => "2010-06-01"
  "aid" => "70022"
  "copyright" => "Sociedad Española de Neumología y Cirugía Torácica"
  "copyrightAnyo" => "2010"
  "documento" => "article"
  "crossmark" => 0
  "subdocumento" => "fla"
  "cita" => "Arch Bronconeumol. 2010;46 Supl 3:18-22"
  "abierto" => array:3 [
    "ES" => true
    "ES2" => true
    "LATM" => true
  ]
  "gratuito" => true
  "lecturas" => array:2 [
    "total" => 6919
    "formatos" => array:3 [
      "EPUB" => 100
      "HTML" => 5410
      "PDF" => 1409
    ]
  ]
  "itemSiguiente" => array:18 [
    "pii" => "S0300289610700235"
    "issn" => "03002896"
    "doi" => "10.1016/S0300-2896(10)70023-5"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2010-06-01"
    "aid" => "70023"
    "copyright" => "Sociedad Española de Neumología y Cirugía Torácica"
    "documento" => "article"
    "crossmark" => 0
    "subdocumento" => "fla"
    "cita" => "Arch Bronconeumol. 2010;46 Supl 3:23-7"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 6512
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 94
        "HTML" => 5084
        "PDF" => 1334
      ]
    ]
    "es" => array:10 [
      "idiomaDefecto" => true
      "titulo" => "EPOC en la mujer"
      "tienePdf" => "es"
      "tieneTextoCompleto" => 0
      "tieneResumen" => array:2 [
        0 => "es"
        1 => "en"
      ]
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "23"
          "paginaFinal" => "27"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "en" => array:1 [
          "titulo" => "Chronic obstructive pulmonary disease in women"
        ]
      ]
      "contieneResumen" => array:2 [
        "es" => true
        "en" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "Juan Pablo de Torres Tajes, Ciro Casanova Macario"
          "autores" => array:2 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "Juan Pablo"
              "apellidos" => "de Torres Tajes"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "Ciro Casanova"
              "apellidos" => "Macario"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0300289610700235?idApp=UINPBA00003Z"
    "url" => "/03002896/00000046000000S3/v1_201305150345/S0300289610700235/v1_201305150345/es/main.assets"
  ]
  "itemAnterior" => array:18 [
    "pii" => "S0300289610700211"
    "issn" => "03002896"
    "doi" => "10.1016/S0300-2896(10)70021-1"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2010-06-01"
    "aid" => "70021"
    "copyright" => "Sociedad Española de Neumología y Cirugía Torácica"
    "documento" => "article"
    "crossmark" => 0
    "subdocumento" => "fla"
    "cita" => "Arch Bronconeumol. 2010;46 Supl 3:11-7"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 14883
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 86
        "HTML" => 10486
        "PDF" => 4311
      ]
    ]
    "es" => array:10 [
      "idiomaDefecto" => true
      "titulo" => "EPOC y bronquiectasias"
      "tienePdf" => "es"
      "tieneTextoCompleto" => 0
      "tieneResumen" => array:2 [
        0 => "es"
        1 => "en"
      ]
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "11"
          "paginaFinal" => "17"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "en" => array:1 [
          "titulo" => "Chronic obstructive pulmonary disease and bronchiectasias"
        ]
      ]
      "contieneResumen" => array:2 [
        "es" => true
        "en" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "Miguel Ángel Martínez García, Juan José Soler Cataluña"
          "autores" => array:2 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "Miguel Ángel Martínez"
              "apellidos" => "García"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "Juan José Soler"
              "apellidos" => "Cataluña"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0300289610700211?idApp=UINPBA00003Z"
    "url" => "/03002896/00000046000000S3/v1_201305150345/S0300289610700211/v1_201305150345/es/main.assets"
  ]
  "es" => array:12 [
    "idiomaDefecto" => true
    "titulo" => "EPOC y enfermedad cardiovascular"
    "tieneTextoCompleto" => 0
    "paginas" => array:1 [
      0 => array:2 [
        "paginaInicial" => "18"
        "paginaFinal" => "22"
      ]
    ]
    "autores" => array:1 [
      0 => array:3 [
        "autoresLista" => "José Luis Izquierdo Alonso"
        "autores" => array:1 [
          0 => array:3 [
            "nombre" => "José Luis Izquierdo"
            "apellidos" => "Alonso"
            "email" => array:1 [
              0 => "jlizquierdo@sescam.org"
            ]
          ]
        ]
        "afiliaciones" => array:1 [
          0 => array:1 [
            "entidad" => "Servicio de Neumología, Hospital Universitario, Guadalajara, España"
          ]
        ]
      ]
    ]
    "titulosAlternativos" => array:1 [
      "en" => array:1 [
        "titulo" => "Chronic obstructive pulmonary disease and cardiovascular disease"
      ]
    ]
    "pdfFichero" => "main.pdf"
    "tienePdf" => true
    "PalabrasClave" => array:2 [
      "es" => array:1 [
        0 => array:4 [
          "clase" => "keyword"
          "titulo" => "Palabras clave"
          "identificador" => "xpalclavsec155185"
          "palabras" => array:3 [
            0 => "Enfermedad pulmonar obstructiva crónica"
            1 => "Enfermedad cardiovascular"
            2 => "Inflamación sistémica"
          ]
        ]
      ]
      "en" => array:1 [
        0 => array:4 [
          "clase" => "keyword"
          "titulo" => "Keywords"
          "identificador" => "xpalclavsec155184"
          "palabras" => array:3 [
            0 => "Chronic obstructive pulmonary disease"
            1 => "Cardiovascular disease"
            2 => "Systemic inflammation"
          ]
        ]
      ]
    ]
    "tieneResumen" => true
    "resumen" => array:2 [
      "es" => array:2 [
        "titulo" => "Resumen"
        "resumen" => "<p class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Durante la &#250;ltima d&#233;cada se ha indicado que la enfermedad pulmonar obstructiva cr&#243;nica &#40;EPOC&#41; podr&#237;a favorecer la aparici&#243;n de cardiopat&#237;a isqu&#233;mica&#46; Varios estudios observacionales y de casos y controles han confirmado que los pacientes con EPOC tienen un riesgo mayor de presentar trastornos cardiovasculares&#46; Sin embargo&#44; este riesgo aumentado podr&#237;a justificarse en gran parte por una prevalencia mayor de factores de riesgo cl&#225;sicos&#46; Actualmente&#44; no hay datos que permitan establecer una relaci&#243;n de causalidad entre la EPOC y las enfermedades cardiovasculares&#44; y el concepto de inflamaci&#243;n sist&#233;mica como mecanismo patog&#233;nico com&#250;n no est&#225; demostrado&#46; Tampoco hay suficiente evidencia para poder afirmar que ciertos f&#225;rmacos&#44; como estatinas o corticoides inhalados&#44; a trav&#233;s de una reducci&#243;n de la inflamaci&#243;n sist&#233;mica&#44; puedan incidir de forma favorable en el riesgo cardiovascular del paciente con EPOC&#46; Actualmente&#44; s&#243;lo deben recomendarse cuando el paciente presente una situaci&#243;n espec&#237;fica que aconseje su uso&#46;</p>"
      ]
      "en" => array:2 [
        "titulo" => "Abstract"
        "resumen" => "<p class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">In the last decade&#44; various studies have suggested that chronic obstructive pulmonary disease &#40;COPD&#41; could favor the development of ischemic heart disease&#46; Several observational and case-control studies have confirmed that patients with COPD have a higher risk of cardiovascular disorders&#46; However&#44; this increased risk could be largely explained by a greater prevalence of classical risk factors&#46; Currently&#44; there are no data to indicate a causal relation between COPD and cardiovascular disease and the concept of systemic inflammation as a common pathogenic mechanism has not been demonstrated&#46; Equally&#44; there is insufficient evidence to conclude that some drugs&#44; such as statins or inhaled corticoids&#44; could decrease cardiovascular risk in patients with COPD by reducing systemic inflammation&#46; Currently&#44; these drugs should only be recommended if patients show specific indications for their use&#46;</p>"
      ]
    ]
    "bibliografia" => array:2 [
      "titulo" => "Bibliograf&#237;a"
      "seccion" => array:1 [
        0 => array:1 [
          "bibliografiaReferencia" => array:45 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "bib1"
              "etiqueta" => "1&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "La EPOC en la vida y en la muerte"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "J&#46; Soriano"
                            1 => "J&#46;L&#46; Izquierdo"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "42"
                        "paginaInicial" => "421"
                        "paginaFinal" => "422"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17040655"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "bib2"
              "etiqueta" => "2&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The body-mass index&#44; airflow obstruction&#44; dyspnea&#44; and exercise capacity index in chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "B&#46;R&#46; Celli"
                            1 => "C&#46;G&#46; Cote"
                            2 => "J&#46;M&#46; Marin"
                            3 => "C&#46; Casanova"
                            4 => "M&#46; Montes de Oca"
                            5 => "R&#46;A&#46; Mendez"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1056/NEJMoa021322"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "N Engl J Med"
                        "fecha" => "2004"
                        "volumen" => "350"
                        "paginaInicial" => "1005"
                        "paginaFinal" => "1012"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14999112"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            2 => array:3 [
              "identificador" => "bib3"
              "etiqueta" => "3&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Expansion of the prognostic assessment of patients with chronic obstructive pulmonary disease&#58; the updated BODE index and the ADO index"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "M&#46;A&#46; Puhan"
                            1 => "J&#46; Garcia-Aymerich"
                            2 => "M&#46; Frey"
                            3 => "G&#46; Ter Riet"
                            4 => "J&#46;M&#46; Ant&#243;"
                            5 => "A&#46;G&#46; Agust&#237;"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/S0140-6736(09)61301-5"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Lancet"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "374"
                        "paginaInicial" => "704"
                        "paginaFinal" => "711"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19716962"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            3 => array:3 [
              "identificador" => "bib4"
              "etiqueta" => "4&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Derivation and Validation of a Composite Index of Severity in Chronic Obstructive Pulmonary Disease - The DOSE Index"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "R&#46;C&#46; Jones"
                            1 => "G&#46;C&#46; Donaldson"
                            2 => "N&#46;H&#46; Chavannes"
                            3 => "K&#46; Kida"
                            4 => "M&#46; Dickson-Spillmann"
                            5 => "S&#46; Harding"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1164/rccm.200902-0271OC"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "180"
                        "paginaInicial" => "1189"
                        "paginaFinal" => "1195"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19797160"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            4 => array:3 [
              "identificador" => "bib5"
              "etiqueta" => "5&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Severe acute exacerbations and mortality in patients with chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;J&#46; Soler-Catalu&#241;a"
                            1 => "M&#46;A&#46; Mart&#237;nez-Garc&#237;a"
                            2 => "P&#46; Rom&#225;n S&#225;nchez"
                            3 => "E&#46; Salcedo"
                            4 => "M&#46; Navarro"
                            5 => "R&#46; Ochando"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1136/thx.2005.040527"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thorax"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "60"
                        "paginaInicial" => "925"
                        "paginaFinal" => "931"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16055622"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            5 => array:3 [
              "identificador" => "bib6"
              "etiqueta" => "6&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Need to test the arterial inflammation hypothesis"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "D&#46;L&#46; Bhatt"
                            1 => "E&#46;J&#46; Topol"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Circulation"
                        "fecha" => "2002"
                        "volumen" => "106"
                        "paginaInicial" => "136"
                        "paginaFinal" => "140"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12093783"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            6 => array:3 [
              "identificador" => "bib7"
              "etiqueta" => "7&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Atherosclerotic coronary artery disease&#58; usefulness of C-reactive protein for the identification of the vulnerable plaque and the vulnerable patient"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "R&#46; Arroyo-Espliguero"
                            1 => "P&#46; Avanzas"
                            2 => "J&#46;C&#46; Kaski"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Rev Esp Cardiol"
                        "fecha" => "2004"
                        "volumen" => "57"
                        "paginaInicial" => "375"
                        "paginaFinal" => "378"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15151769"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            7 => array:3 [
              "identificador" => "bib8"
              "etiqueta" => "8&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Why are patients with chronic obstructive pulmonary disease at increased risk of cardiovascular diseases&#63; The potential role of systemic inflammation in chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "D&#46;D&#46; Sin"
                            1 => "S&#46;F&#46; Man"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Circulation"
                        "fecha" => "2003"
                        "volumen" => "107"
                        "paginaInicial" => "1514"
                        "paginaFinal" => "1519"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12654609"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            8 => array:3 [
              "identificador" => "bib9"
              "etiqueta" => "9&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "C-reactive protein and mortality in mild to moderate chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "P&#46; Man"
                            1 => "J&#46;E&#46; Connett"
                            2 => "N&#46;R&#46; Anthonisen"
                            3 => "R&#46;A&#46; Wise"
                            4 => "D&#46;P&#46; Tashkin"
                            5 => "D&#46;D&#46; Sin"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1136/thx.2006.059808"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thorax"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "61"
                        "paginaInicial" => "849"
                        "paginaFinal" => "853"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16738034"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            9 => array:3 [
              "identificador" => "bib10"
              "etiqueta" => "10&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "C-reactive Protein As a Predictor of Prognosis in Chronic Obstructive Pulmonary Disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "M&#46; Dahl"
                            1 => "J&#46; Vestbo"
                            2 => "P&#46; Lange"
                            3 => "S&#46;E&#46; Bojesen"
                            4 => "A&#46; Tybjaerg-Hansen"
                            5 => "B&#46;G&#46; Nordestgaard"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1164/rccm.200605-713OC"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med"
                        "fecha" => "2007"
                        "volumen" => "175"
                        "paginaInicial" => "250"
                        "paginaFinal" => "255"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17053205"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            10 => array:3 [
              "identificador" => "bib11"
              "etiqueta" => "11&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Acute exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease are accompanied by elevations of plasma fibrinogen and serum IL-6 levels"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;A&#46; Wedzicha"
                            1 => "T&#46;A&#46; Seemungal"
                            2 => "P&#46;K&#46; MacCallum"
                            3 => "E&#46;A&#46; Paul"
                            4 => "G&#46;C&#46; Donaldson"
                            5 => "A&#46; Bhowmik"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thromb Haemost"
                        "fecha" => "2000"
                        "volumen" => "84"
                        "paginaInicial" => "210"
                        "paginaFinal" => "215"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10959691"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            11 => array:3 [
              "identificador" => "bib12"
              "etiqueta" => "12&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "EPOC y riesgo Cardiovascular"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "J&#46;L&#46; Izquierdo Alonso"
                            1 => "R&#46; Arroyo Espliguero"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "41"
                        "paginaInicial" => "410"
                        "paginaFinal" => "412"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16117944"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            12 => array:3 [
              "identificador" => "bib13"
              "etiqueta" => "13&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "C-reactive protein levels and survival in patients with moderate to very severe COPD"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;P&#46; De Torres"
                            1 => "V&#46; Pinto-Plata"
                            2 => "C&#46; Casanova"
                            3 => "H&#46; Mullerova"
                            4 => "E&#46; C&#243;rdoba-Lan&#250;s"
                            5 => "M&#46; Muros de Fuentes"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1378/chest.07-2433"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Chest"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "133"
                        "paginaInicial" => "1336"
                        "paginaFinal" => "1343"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18339787"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            13 => array:3 [
              "identificador" => "bib14"
              "etiqueta" => "14&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "C-Reactive Protein and Risk of Cardiovascular Disease in Men and Women From the Framingham Heart Study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "P&#46;W&#46;F&#46; Wilson"
                            1 => "B&#46;H&#46; Nam"
                            2 => "M&#46; Pencina"
                            3 => "R&#46;B&#46; D&#8217;Agostino"
                            4 => "E&#46;J&#46; Benjamin"
                            5 => "C&#46;J&#46; O&#8217;Donnell"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1001/archinte.165.21.2473"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Arch Intern Med"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "165"
                        "paginaInicial" => "2473"
                        "paginaFinal" => "2478"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16314543"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            14 => array:3 [
              "identificador" => "bib15"
              "etiqueta" => "15&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "EPOC e inflamaci&#243;n sist&#233;mica&#46; Una v&#237;a de enlace para la comorbilidad"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "A&#46; Agust&#237;"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/S0300-2896(09)72950-3"
                      "Revista" => array:7 [
                        "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "45"
                        "numero" => "Supl 4"
                        "paginaInicial" => "14"
                        "paginaFinal" => "17"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20116757"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            15 => array:3 [
              "identificador" => "bib16"
              "etiqueta" => "16&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Inflamaci&#243;n y estr&#233;s oxidativo en dos fenotipos de EPOC"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "J&#46;L&#46; Izquierdo"
                            1 => "C&#46; Almonacid"
                            2 => "T&#46; Parra"
                            3 => "J&#46; Perez"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "42"
                        "paginaInicial" => "332"
                        "paginaFinal" => "337"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16945263"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            16 => array:3 [
              "identificador" => "bib17"
              "etiqueta" => "17&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The novel role of C-reactive protein in cardiovascular disease&#58; Risk marker or pathogen"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "A&#46;M&#46; Wilson"
                            1 => "M&#46;C&#46; Ryan"
                            2 => "A&#46;J&#46; Boyle"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.ijcard.2005.01.068"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Int J Cardiol"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "106"
                        "paginaInicial" => "291"
                        "paginaFinal" => "297"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16337036"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            17 => array:3 [
              "identificador" => "bib18"
              "etiqueta" => "18&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The Effects of a Smoking Cessation Intervention on 14&#46;5-Year Mortality"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "R&#46; Nicholas"
                            1 => "M&#46;D&#46; Anthonisen"
                            2 => "A&#46; Melissa"
                            3 => "M&#46;S&#46; Skeans"
                            4 => "M&#46;D&#46; Wise"
                            5 => "J&#46; Manfreda"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Ann Intern Med"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "142"
                        "paginaInicial" => "233"
                        "paginaFinal" => "239"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15710956"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            18 => array:3 [
              "identificador" => "bib19"
              "etiqueta" => "19&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Impaired lung function and mortality risk in men and women&#58; findings from the Renfrew and Paisley prospective population study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46; Hole"
                            1 => "G&#46;C&#46; Watt"
                            2 => "Davey-Smith"
                            3 => "C&#46;L&#46; Hart"
                            4 => "C&#46;R&#46; Gillis"
                            5 => "V&#46;M&#46; Hawthorne"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "BMJ"
                        "fecha" => "1996"
                        "volumen" => "313"
                        "paginaInicial" => "711"
                        "paginaFinal" => "715"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8819439"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            19 => array:3 [
              "identificador" => "bib20"
              "etiqueta" => "20&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Symptoms of chronic bronchitis and the risk of coronary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "P&#46; Jousilahti"
                            1 => "E&#46; Vartiainen"
                            2 => "J&#46; Tuomilehto"
                            3 => "P&#46; Puska"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/S0140-6736(96)02374-4"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Lancet"
                        "fecha" => "1996"
                        "volumen" => "348"
                        "paginaInicial" => "567"
                        "paginaFinal" => "572"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8774568"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            20 => array:3 [
              "identificador" => "bib21"
              "etiqueta" => "21&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Pulmonary Function Is a Long-term Predictor of Mortality in the General Population&#58; 29-Year Follow-up of the Buffalo Health Study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "H&#46;J&#46; Sch&#252;nemann"
                            1 => "J&#46; Dorn"
                            2 => "B&#46;J&#46;B&#46; Grant"
                            3 => "W&#46; Winkelstein"
                            4 => "M&#46; Trevisan"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Chest"
                        "fecha" => "2000"
                        "volumen" => "118"
                        "paginaInicial" => "656"
                        "paginaFinal" => "664"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10988186"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            21 => array:3 [
              "identificador" => "bib22"
              "etiqueta" => "22&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Lung function and mortality in the United States&#58; data from the First National Health and Nutrition Examination Survey follow up study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "D&#46;M&#46; Mannino"
                            1 => "A&#46;S&#46; Buist"
                            2 => "T&#46;L&#46; Petty"
                            3 => "P&#46;L&#46; Enright"
                            4 => "S&#46;C&#46; Redd"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thorax"
                        "fecha" => "2003"
                        "volumen" => "58"
                        "paginaInicial" => "388"
                        "paginaFinal" => "393"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12728157"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            22 => array:3 [
              "identificador" => "bib23"
              "etiqueta" => "23&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Occurrence and prognostic significance of ventricular arrhythmia is related to pulmonary function&#58; a study from &#8220;men born in 1914&#8221;&#44; Malmo&#44; Sweden"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "G&#46; Engstrom"
                            1 => "P&#46; Wollmer"
                            2 => "B&#46; Hedblad"
                            3 => "S&#46; Juul-Moller"
                            4 => "S&#46; Valind"
                            5 => "L&#46; Janzon"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Circulation"
                        "fecha" => "2001"
                        "volumen" => "103"
                        "paginaInicial" => "3086"
                        "paginaFinal" => "3091"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11425773"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            23 => array:3 [
              "identificador" => "bib24"
              "etiqueta" => "24&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Patterns of comorbidities in newly diagnosed COPD and asthma in primary care"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "J&#46;B&#46; Soriano"
                            1 => "G&#46;T&#46; Visick"
                            2 => "H&#46; Muellerova"
                            3 => "N&#46; Payvandi"
                            4 => "A&#46;L&#46; Hansell"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1378/chest.128.4.2099"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Chest"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "128"
                        "paginaInicial" => "2099"
                        "paginaFinal" => "2107"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16236861"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            24 => array:3 [
              "identificador" => "bib25"
              "etiqueta" => "25&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Cardiovascular Disease in Patients with Chronic Obstructive Pulmonary Disease&#44; Saskatchewan Canada cardiovascular disease in COPD patients"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "S&#46; Curkendall"
                            1 => "C&#46; DeLuise"
                            2 => "J&#46;K&#46; Jones"
                            3 => "S&#46; Lanes"
                            4 => "M&#46;R&#46; Stang"
                            5 => "E&#46; Goehring"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.annepidem.2005.04.008"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Ann Epidemiol"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "16"
                        "paginaInicial" => "63"
                        "paginaFinal" => "70"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16039877"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            25 => array:3 [
              "identificador" => "bib26"
              "etiqueta" => "26&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Lower pulmonary function and cerebral subclinical abnormalities detected by MRI&#58; the Atherosclerosis Risk in Communities study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "D&#46; Liao"
                            1 => "M&#46; Higgins"
                            2 => "N&#46;R&#46; Bryan"
                            3 => "M&#46;L&#46; Eigenbrodt"
                            4 => "L&#46;E&#46; Chambless"
                            5 => "V&#46; Lamar"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Chest"
                        "fecha" => "1999"
                        "volumen" => "116"
                        "paginaInicial" => "150"
                        "paginaFinal" => "156"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10424519"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            26 => array:3 [
              "identificador" => "bib27"
              "etiqueta" => "27&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Coronary artery calcification in older adults to age 99&#58; prevalence and risk factors"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "A&#46;B&#46; Newman"
                            1 => "B&#46;L&#46; Naydeck"
                            2 => "K&#46; Sutton-Tyrrell"
                            3 => "A&#46; Feldman"
                            4 => "D&#46; Edmundowicz"
                            5 => "L&#46;H&#46; Kuller"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Circulation"
                        "fecha" => "2001"
                        "volumen" => "104"
                        "paginaInicial" => "2679"
                        "paginaFinal" => "2684"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11723018"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            27 => array:3 [
              "identificador" => "bib28"
              "etiqueta" => "28&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Airflow limitation in smokers is associated with subclinical aterosclerosis"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "H&#46; Iwamoto"
                            1 => "A&#46; Yokoyama"
                            2 => "Y&#46; Kitahara"
                            3 => "N&#46; Ishikawa"
                            4 => "Y&#46; Haruta"
                            5 => "K&#46; Yamane"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1164/rccm.200804-560OC"
                      "Revista" => array:7 [
                        "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "179"
                        "paginaInicial" => "35"
                        "paginaFinal" => "40"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18931335"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S1575092211003287"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "15750922"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            28 => array:3 [
              "identificador" => "bib29"
              "etiqueta" => "29&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Relationship between lung function impairment and incidence or recurrence of cardiovascular events in a middle-aged cohort"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "A&#46;K&#46; Johnston"
                            1 => "D&#46;M&#46; Mannino"
                            2 => "G&#46;W&#46; Hagan"
                            3 => "K&#46;J&#46; Davis"
                            4 => "V&#46;A&#46; Kiri"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1136/thx.2007.088112"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thorax"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "63"
                        "paginaInicial" => "599"
                        "paginaFinal" => "605"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18245145"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            29 => array:3 [
              "identificador" => "bib30"
              "etiqueta" => "30&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Asociaci&#243;n de factores de riesgo cardiovascular y EPOC&#46; Resultados de un estudio epidemiol&#243;gico &#40;estudio ARCE&#41;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "P&#46; Lucas-Ramos"
                            1 => "J&#46;L&#46; Izquierdo-Alonso"
                            2 => "J&#46;M&#46; Rodr&#237;guez-Gonz&#225;lez Moro"
                            3 => "J&#46;M&#46; Bell&#243;n Cano"
                            4 => "J&#46; Ancochea-Berm&#250;dez"
                            5 => "M&#46; Calle-Rubio"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "238"
                        "paginaInicial" => "233"
                        "paginaFinal" => "238"
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S1575092212000599"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "15750922"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            30 => array:3 [
              "identificador" => "bib31"
              "etiqueta" => "31&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Chronic obstructive pulmonary disease does not increase the risk of ischemic heart disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;L&#46; Izquierdo"
                            1 => "A&#46; Mart&#237;nez"
                            2 => "E&#46; Guzm&#225;n"
                            3 => "B&#46; Arnalich"
                            4 => "C&#46; Almonacid"
                            5 => "P&#46; Resano"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Eur Respir J"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "34"
                        "numero" => "Suppl 53"
                        "paginaInicial" => "68s"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            31 => array:3 [
              "identificador" => "bib32"
              "etiqueta" => "32&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Effects of fluticasone on systemic markers of inflamation in chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "D&#46;D&#46; Sin"
                            1 => "P&#46; Lacy"
                            2 => "E&#46; York"
                            3 => "S&#46;F&#46;P&#46; Man"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1164/rccm.200404-543OC"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med"
                        "fecha" => "2004"
                        "volumen" => "170"
                        "paginaInicial" => "760"
                        "paginaFinal" => "765"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15229100"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            32 => array:3 [
              "identificador" => "bib33"
              "etiqueta" => "33&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "CD 14 and toll-like receptor 4&#58; a link between infection and acute coronary events&#63;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "R&#46; Arroyo-Espliego"
                            1 => "P&#46; Avanzas"
                            2 => "S&#46; Jefery"
                            3 => "J&#46;C&#46; Kaski"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1136/hrt.2002.001297"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Heart"
                        "fecha" => "2004"
                        "volumen" => "90"
                        "paginaInicial" => "983"
                        "paginaFinal" => "988"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15310678"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            33 => array:3 [
              "identificador" => "bib34"
              "etiqueta" => "34&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Sputum and plasma endothelin-1 levels in exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "M&#46; Roland"
                            1 => "A&#46; Bhowmik"
                            2 => "R&#46;J&#46; Sapsford"
                            3 => "T&#46;A&#46; Seemungal"
                            4 => "D&#46;J&#46; Jeffries"
                            5 => "T&#46;D&#46; Warner"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thorax"
                        "fecha" => "2001"
                        "volumen" => "56"
                        "paginaInicial" => "30"
                        "paginaFinal" => "35"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11120901"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            34 => array:3 [
              "identificador" => "bib35"
              "etiqueta" => "35&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Acute exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease are accompanied by elevations of plasma fibrinogen and serum IL-6 levels"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;A&#46; Wedzicha"
                            1 => "T&#46;A&#46; Seemungal"
                            2 => "P&#46;K&#46; MacCallum"
                            3 => "E&#46;A&#46; Paul"
                            4 => "G&#46;C&#46; Donaldson"
                            5 => "A&#46; Bhowmik"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thromb Haemost"
                        "fecha" => "2000"
                        "volumen" => "84"
                        "paginaInicial" => "210"
                        "paginaFinal" => "215"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10959691"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            35 => array:3 [
              "identificador" => "bib36"
              "etiqueta" => "36&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Reduction of morbidity and mortality by statins&#44; angiotensin-converting enzyme inhibitors&#44; and angiotensin receptor blockers in patients with chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "G&#46;B&#46; Mancini"
                            1 => "M&#46; Etminan"
                            2 => "B&#46; Zhang"
                            3 => "L&#46;E&#46; Levesque"
                            4 => "J&#46;M&#46; FitzGerald"
                            5 => "J&#46;M&#46; Brophy"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.jacc.2006.04.039"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "J Am Coll Cardiol"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "47"
                        "paginaInicial" => "2554"
                        "paginaFinal" => "2560"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16781387"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            36 => array:3 [
              "identificador" => "bib37"
              "etiqueta" => "37&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The novel role of C-reactive protein in cardiovascular disease&#58; Risk marker or pathogen"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "A&#46;M&#46; Wilson"
                            1 => "M&#46;C&#46; Ryan"
                            2 => "A&#46;J&#46; Boyle"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.ijcard.2005.01.068"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Int J Cardiol"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "106"
                        "paginaInicial" => "291"
                        "paginaFinal" => "297"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16337036"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            37 => array:3 [
              "identificador" => "bib38"
              "etiqueta" => "38&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Statin use is associated with reduced mortality in COPD"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "V&#46; S&#248;yseth"
                            1 => "P&#46;H&#46; Brekke"
                            2 => "P&#46; Smith"
                            3 => "T&#46; Omland"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1183/09031936.00106406"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Eur Respir J"
                        "fecha" => "2007"
                        "volumen" => "29"
                        "paginaInicial" => "279"
                        "paginaFinal" => "283"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17050558"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            38 => array:3 [
              "identificador" => "bib39"
              "etiqueta" => "39&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Clinical practice guidelines and quality of care for older patients with multiple comorbid diseases&#58; implications for pay for performance"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "C&#46;M&#46; Boyd"
                            1 => "J&#46; Darer"
                            2 => "C&#46; Boult"
                            3 => "L&#46;P&#46; Fried"
                            4 => "L&#46; Boult"
                            5 => "A&#46;W&#46; Wu"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1001/jama.294.6.716"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "JAMA"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "294"
                        "paginaInicial" => "716"
                        "paginaFinal" => "724"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16091574"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            39 => array:3 [
              "identificador" => "bib40"
              "etiqueta" => "40&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Salmeterol and fluticasone propionate and survival in chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:3 [
                          "colaboracion" => "TORCH investigators"
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "P&#46;M&#46; Calverley"
                            1 => "J&#46;A&#46; Anderson"
                            2 => "B&#46; Celli"
                            3 => "G&#46;T&#46; Ferguson"
                            4 => "C&#46; Jenkins"
                            5 => "P&#46;W&#46; Jones"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1056/NEJMoa063070"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "N Engl J Med"
                        "fecha" => "2007"
                        "volumen" => "356"
                        "paginaInicial" => "775"
                        "paginaFinal" => "789"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17314337"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            40 => array:3 [
              "identificador" => "bib41"
              "etiqueta" => "41&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The effects of fluticasone with or without salmeterol on systemic biomarkers of inflammation in chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "D&#46;D&#46; Sin"
                            1 => "S&#46;F&#46; Man"
                            2 => "D&#46;D&#46; Marciniuk"
                            3 => "G&#46; Ford"
                            4 => "M&#46; FitzGerald"
                            5 => "E&#46; Wong"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1164/rccm.200709-1356OC"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "177"
                        "paginaInicial" => "1207"
                        "paginaFinal" => "1214"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18310480"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            41 => array:3 [
              "identificador" => "bib42"
              "etiqueta" => "42&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "A 4-Year Trial of Tiotropium in Chronic Obstructive Pulmonary Disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:3 [
                          "colaboracion" => "for the UPLIFT Study Investigators"
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "D&#46;P&#46; Tashkin"
                            1 => "B&#46; Celli"
                            2 => "S&#46; Senn"
                            3 => "D&#46; Burkhart"
                            4 => "S&#46; Kesten"
                            5 => "S&#46; Menjoge"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1056/NEJMoa0805800"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "N Engl J Med"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "359"
                        "paginaInicial" => "1543"
                        "paginaFinal" => "1554"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18836213"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            42 => array:3 [
              "identificador" => "bib43"
              "etiqueta" => "43&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Regular physical activity reduces hospital admission and mortality in chronic obstructive pulmonary disease&#58; a population based cohort study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "J&#46; Garcia-Aymerich"
                            1 => "P&#46; Lange"
                            2 => "M&#46; Benet"
                            3 => "P&#46; Schnohr"
                            4 => "J&#46;M&#46; Anto"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1136/thx.2006.060145"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thorax"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "61"
                        "paginaInicial" => "772"
                        "paginaFinal" => "778"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16738033"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            43 => array:3 [
              "identificador" => "bib44"
              "etiqueta" => "44&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The Effect of Weight Loss on C-Reactive Protein&#46; A Systematic Review"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "E&#46; Selvin"
                            1 => "N&#46;P&#46; Paynter"
                            2 => "T&#46;P&#46; Erlinger"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1001/archinte.167.1.31"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Arch Intern Med"
                        "fecha" => "2007"
                        "volumen" => "167"
                        "paginaInicial" => "31"
                        "paginaFinal" => "39"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17210875"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            44 => array:3 [
              "identificador" => "bib45"
              "etiqueta" => "45&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Inverse Association between Pulmonary Function and C-Reactive Protein in Apparently Healthy Subjects"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "D&#46; Aronson"
                            1 => "I&#46; Roterman"
                            2 => "M&#46; Yigla"
                            3 => "A&#46; Kerner"
                            4 => "O&#46; Avizohar"
                            5 => "R&#46; Sella"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1164/rccm.200602-243OC"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "174"
                        "paginaInicial" => "626"
                        "paginaFinal" => "632"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16778162"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
  ]
  "idiomaDefecto" => "es"
  "url" => "/03002896/00000046000000S3/v1_201305150345/S0300289610700223/v1_201305150345/es/main.assets"
  "Apartado" => null
  "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/03002896/00000046000000S3/v1_201305150345/S0300289610700223/v1_201305150345/es/main.pdf?idApp=UINPBA00003Z&text.app=https://archbronconeumol.org/"
  "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0300289610700223?idApp=UINPBA00003Z"
]
Share
Journal Information

Statistics

Follow this link to access the full text of the article

EPOC y enfermedad cardiovascular
Chronic obstructive pulmonary disease and cardiovascular disease
José Luis Izquierdo Alonso
Servicio de Neumología, Hospital Universitario, Guadalajara, España
Read
11401
Times
was read the article
3429
Total PDF
7972
Total HTML
Share statistics
 array:23 [
  "pii" => "S0300289610700223"
  "issn" => "03002896"
  "doi" => "10.1016/S0300-2896(10)70022-3"
  "estado" => "S300"
  "fechaPublicacion" => "2010-06-01"
  "aid" => "70022"
  "copyright" => "Sociedad Espa&#241;ola de Neumolog&#237;a y Cirug&#237;a Tor&#225;cica"
  "copyrightAnyo" => "2010"
  "documento" => "article"
  "crossmark" => 0
  "subdocumento" => "fla"
  "cita" => "Arch Bronconeumol. 2010;46 Supl 3:18-22"
  "abierto" => array:3 [
    "ES" => true
    "ES2" => true
    "LATM" => true
  ]
  "gratuito" => true
  "lecturas" => array:2 [
    "total" => 6919
    "formatos" => array:3 [
      "EPUB" => 100
      "HTML" => 5410
      "PDF" => 1409
    ]
  ]
  "itemSiguiente" => array:18 [
    "pii" => "S0300289610700235"
    "issn" => "03002896"
    "doi" => "10.1016/S0300-2896(10)70023-5"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2010-06-01"
    "aid" => "70023"
    "copyright" => "Sociedad Espa&#241;ola de Neumolog&#237;a y Cirug&#237;a Tor&#225;cica"
    "documento" => "article"
    "crossmark" => 0
    "subdocumento" => "fla"
    "cita" => "Arch Bronconeumol. 2010;46 Supl 3:23-7"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 6512
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 94
        "HTML" => 5084
        "PDF" => 1334
      ]
    ]
    "es" => array:10 [
      "idiomaDefecto" => true
      "titulo" => "EPOC en la mujer"
      "tienePdf" => "es"
      "tieneTextoCompleto" => 0
      "tieneResumen" => array:2 [
        0 => "es"
        1 => "en"
      ]
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "23"
          "paginaFinal" => "27"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "en" => array:1 [
          "titulo" => "Chronic obstructive pulmonary disease in women"
        ]
      ]
      "contieneResumen" => array:2 [
        "es" => true
        "en" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "Juan Pablo de Torres Tajes, Ciro Casanova Macario"
          "autores" => array:2 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "Juan Pablo"
              "apellidos" => "de Torres Tajes"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "Ciro Casanova"
              "apellidos" => "Macario"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0300289610700235?idApp=UINPBA00003Z"
    "url" => "/03002896/00000046000000S3/v1_201305150345/S0300289610700235/v1_201305150345/es/main.assets"
  ]
  "itemAnterior" => array:18 [
    "pii" => "S0300289610700211"
    "issn" => "03002896"
    "doi" => "10.1016/S0300-2896(10)70021-1"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2010-06-01"
    "aid" => "70021"
    "copyright" => "Sociedad Espa&#241;ola de Neumolog&#237;a y Cirug&#237;a Tor&#225;cica"
    "documento" => "article"
    "crossmark" => 0
    "subdocumento" => "fla"
    "cita" => "Arch Bronconeumol. 2010;46 Supl 3:11-7"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 14883
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 86
        "HTML" => 10486
        "PDF" => 4311
      ]
    ]
    "es" => array:10 [
      "idiomaDefecto" => true
      "titulo" => "EPOC y bronquiectasias"
      "tienePdf" => "es"
      "tieneTextoCompleto" => 0
      "tieneResumen" => array:2 [
        0 => "es"
        1 => "en"
      ]
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "11"
          "paginaFinal" => "17"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "en" => array:1 [
          "titulo" => "Chronic obstructive pulmonary disease and bronchiectasias"
        ]
      ]
      "contieneResumen" => array:2 [
        "es" => true
        "en" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "Miguel &#193;ngel Mart&#237;nez Garc&#237;a, Juan Jos&#233; Soler Catalu&#241;a"
          "autores" => array:2 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "Miguel &#193;ngel Mart&#237;nez"
              "apellidos" => "Garc&#237;a"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "Juan Jos&#233; Soler"
              "apellidos" => "Catalu&#241;a"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0300289610700211?idApp=UINPBA00003Z"
    "url" => "/03002896/00000046000000S3/v1_201305150345/S0300289610700211/v1_201305150345/es/main.assets"
  ]
  "es" => array:12 [
    "idiomaDefecto" => true
    "titulo" => "EPOC y enfermedad cardiovascular"
    "tieneTextoCompleto" => 0
    "paginas" => array:1 [
      0 => array:2 [
        "paginaInicial" => "18"
        "paginaFinal" => "22"
      ]
    ]
    "autores" => array:1 [
      0 => array:3 [
        "autoresLista" => "Jos&#233; Luis Izquierdo Alonso"
        "autores" => array:1 [
          0 => array:3 [
            "nombre" => "Jos&#233; Luis Izquierdo"
            "apellidos" => "Alonso"
            "email" => array:1 [
              0 => "jlizquierdo&#64;sescam&#46;org"
            ]
          ]
        ]
        "afiliaciones" => array:1 [
          0 => array:1 [
            "entidad" => "Servicio de Neumolog&#237;a&#44; Hospital Universitario&#44; Guadalajara&#44; Espa&#241;a"
          ]
        ]
      ]
    ]
    "titulosAlternativos" => array:1 [
      "en" => array:1 [
        "titulo" => "Chronic obstructive pulmonary disease and cardiovascular disease"
      ]
    ]
    "pdfFichero" => "main.pdf"
    "tienePdf" => true
    "PalabrasClave" => array:2 [
      "es" => array:1 [
        0 => array:4 [
          "clase" => "keyword"
          "titulo" => "Palabras clave"
          "identificador" => "xpalclavsec155185"
          "palabras" => array:3 [
            0 => "Enfermedad pulmonar obstructiva cr&#243;nica"
            1 => "Enfermedad cardiovascular"
            2 => "Inflamaci&#243;n sist&#233;mica"
          ]
        ]
      ]
      "en" => array:1 [
        0 => array:4 [
          "clase" => "keyword"
          "titulo" => "Keywords"
          "identificador" => "xpalclavsec155184"
          "palabras" => array:3 [
            0 => "Chronic obstructive pulmonary disease"
            1 => "Cardiovascular disease"
            2 => "Systemic inflammation"
          ]
        ]
      ]
    ]
    "tieneResumen" => true
    "resumen" => array:2 [
      "es" => array:2 [
        "titulo" => "Resumen"
        "resumen" => "<p class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Durante la &#250;ltima d&#233;cada se ha indicado que la enfermedad pulmonar obstructiva cr&#243;nica &#40;EPOC&#41; podr&#237;a favorecer la aparici&#243;n de cardiopat&#237;a isqu&#233;mica&#46; Varios estudios observacionales y de casos y controles han confirmado que los pacientes con EPOC tienen un riesgo mayor de presentar trastornos cardiovasculares&#46; Sin embargo&#44; este riesgo aumentado podr&#237;a justificarse en gran parte por una prevalencia mayor de factores de riesgo cl&#225;sicos&#46; Actualmente&#44; no hay datos que permitan establecer una relaci&#243;n de causalidad entre la EPOC y las enfermedades cardiovasculares&#44; y el concepto de inflamaci&#243;n sist&#233;mica como mecanismo patog&#233;nico com&#250;n no est&#225; demostrado&#46; Tampoco hay suficiente evidencia para poder afirmar que ciertos f&#225;rmacos&#44; como estatinas o corticoides inhalados&#44; a trav&#233;s de una reducci&#243;n de la inflamaci&#243;n sist&#233;mica&#44; puedan incidir de forma favorable en el riesgo cardiovascular del paciente con EPOC&#46; Actualmente&#44; s&#243;lo deben recomendarse cuando el paciente presente una situaci&#243;n espec&#237;fica que aconseje su uso&#46;</p>"
      ]
      "en" => array:2 [
        "titulo" => "Abstract"
        "resumen" => "<p class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">In the last decade&#44; various studies have suggested that chronic obstructive pulmonary disease &#40;COPD&#41; could favor the development of ischemic heart disease&#46; Several observational and case-control studies have confirmed that patients with COPD have a higher risk of cardiovascular disorders&#46; However&#44; this increased risk could be largely explained by a greater prevalence of classical risk factors&#46; Currently&#44; there are no data to indicate a causal relation between COPD and cardiovascular disease and the concept of systemic inflammation as a common pathogenic mechanism has not been demonstrated&#46; Equally&#44; there is insufficient evidence to conclude that some drugs&#44; such as statins or inhaled corticoids&#44; could decrease cardiovascular risk in patients with COPD by reducing systemic inflammation&#46; Currently&#44; these drugs should only be recommended if patients show specific indications for their use&#46;</p>"
      ]
    ]
    "bibliografia" => array:2 [
      "titulo" => "Bibliograf&#237;a"
      "seccion" => array:1 [
        0 => array:1 [
          "bibliografiaReferencia" => array:45 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "bib1"
              "etiqueta" => "1&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "La EPOC en la vida y en la muerte"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "J&#46; Soriano"
                            1 => "J&#46;L&#46; Izquierdo"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "42"
                        "paginaInicial" => "421"
                        "paginaFinal" => "422"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17040655"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "bib2"
              "etiqueta" => "2&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The body-mass index&#44; airflow obstruction&#44; dyspnea&#44; and exercise capacity index in chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "B&#46;R&#46; Celli"
                            1 => "C&#46;G&#46; Cote"
                            2 => "J&#46;M&#46; Marin"
                            3 => "C&#46; Casanova"
                            4 => "M&#46; Montes de Oca"
                            5 => "R&#46;A&#46; Mendez"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1056/NEJMoa021322"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "N Engl J Med"
                        "fecha" => "2004"
                        "volumen" => "350"
                        "paginaInicial" => "1005"
                        "paginaFinal" => "1012"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14999112"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            2 => array:3 [
              "identificador" => "bib3"
              "etiqueta" => "3&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Expansion of the prognostic assessment of patients with chronic obstructive pulmonary disease&#58; the updated BODE index and the ADO index"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "M&#46;A&#46; Puhan"
                            1 => "J&#46; Garcia-Aymerich"
                            2 => "M&#46; Frey"
                            3 => "G&#46; Ter Riet"
                            4 => "J&#46;M&#46; Ant&#243;"
                            5 => "A&#46;G&#46; Agust&#237;"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/S0140-6736(09)61301-5"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Lancet"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "374"
                        "paginaInicial" => "704"
                        "paginaFinal" => "711"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19716962"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            3 => array:3 [
              "identificador" => "bib4"
              "etiqueta" => "4&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Derivation and Validation of a Composite Index of Severity in Chronic Obstructive Pulmonary Disease - The DOSE Index"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "R&#46;C&#46; Jones"
                            1 => "G&#46;C&#46; Donaldson"
                            2 => "N&#46;H&#46; Chavannes"
                            3 => "K&#46; Kida"
                            4 => "M&#46; Dickson-Spillmann"
                            5 => "S&#46; Harding"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1164/rccm.200902-0271OC"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "180"
                        "paginaInicial" => "1189"
                        "paginaFinal" => "1195"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19797160"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            4 => array:3 [
              "identificador" => "bib5"
              "etiqueta" => "5&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Severe acute exacerbations and mortality in patients with chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;J&#46; Soler-Catalu&#241;a"
                            1 => "M&#46;A&#46; Mart&#237;nez-Garc&#237;a"
                            2 => "P&#46; Rom&#225;n S&#225;nchez"
                            3 => "E&#46; Salcedo"
                            4 => "M&#46; Navarro"
                            5 => "R&#46; Ochando"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1136/thx.2005.040527"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thorax"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "60"
                        "paginaInicial" => "925"
                        "paginaFinal" => "931"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16055622"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            5 => array:3 [
              "identificador" => "bib6"
              "etiqueta" => "6&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Need to test the arterial inflammation hypothesis"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "D&#46;L&#46; Bhatt"
                            1 => "E&#46;J&#46; Topol"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Circulation"
                        "fecha" => "2002"
                        "volumen" => "106"
                        "paginaInicial" => "136"
                        "paginaFinal" => "140"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12093783"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            6 => array:3 [
              "identificador" => "bib7"
              "etiqueta" => "7&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Atherosclerotic coronary artery disease&#58; usefulness of C-reactive protein for the identification of the vulnerable plaque and the vulnerable patient"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "R&#46; Arroyo-Espliguero"
                            1 => "P&#46; Avanzas"
                            2 => "J&#46;C&#46; Kaski"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Rev Esp Cardiol"
                        "fecha" => "2004"
                        "volumen" => "57"
                        "paginaInicial" => "375"
                        "paginaFinal" => "378"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15151769"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            7 => array:3 [
              "identificador" => "bib8"
              "etiqueta" => "8&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Why are patients with chronic obstructive pulmonary disease at increased risk of cardiovascular diseases&#63; The potential role of systemic inflammation in chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "D&#46;D&#46; Sin"
                            1 => "S&#46;F&#46; Man"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Circulation"
                        "fecha" => "2003"
                        "volumen" => "107"
                        "paginaInicial" => "1514"
                        "paginaFinal" => "1519"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12654609"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            8 => array:3 [
              "identificador" => "bib9"
              "etiqueta" => "9&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "C-reactive protein and mortality in mild to moderate chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "P&#46; Man"
                            1 => "J&#46;E&#46; Connett"
                            2 => "N&#46;R&#46; Anthonisen"
                            3 => "R&#46;A&#46; Wise"
                            4 => "D&#46;P&#46; Tashkin"
                            5 => "D&#46;D&#46; Sin"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1136/thx.2006.059808"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thorax"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "61"
                        "paginaInicial" => "849"
                        "paginaFinal" => "853"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16738034"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            9 => array:3 [
              "identificador" => "bib10"
              "etiqueta" => "10&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "C-reactive Protein As a Predictor of Prognosis in Chronic Obstructive Pulmonary Disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "M&#46; Dahl"
                            1 => "J&#46; Vestbo"
                            2 => "P&#46; Lange"
                            3 => "S&#46;E&#46; Bojesen"
                            4 => "A&#46; Tybjaerg-Hansen"
                            5 => "B&#46;G&#46; Nordestgaard"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1164/rccm.200605-713OC"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med"
                        "fecha" => "2007"
                        "volumen" => "175"
                        "paginaInicial" => "250"
                        "paginaFinal" => "255"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17053205"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            10 => array:3 [
              "identificador" => "bib11"
              "etiqueta" => "11&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Acute exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease are accompanied by elevations of plasma fibrinogen and serum IL-6 levels"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;A&#46; Wedzicha"
                            1 => "T&#46;A&#46; Seemungal"
                            2 => "P&#46;K&#46; MacCallum"
                            3 => "E&#46;A&#46; Paul"
                            4 => "G&#46;C&#46; Donaldson"
                            5 => "A&#46; Bhowmik"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thromb Haemost"
                        "fecha" => "2000"
                        "volumen" => "84"
                        "paginaInicial" => "210"
                        "paginaFinal" => "215"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10959691"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            11 => array:3 [
              "identificador" => "bib12"
              "etiqueta" => "12&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "EPOC y riesgo Cardiovascular"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "J&#46;L&#46; Izquierdo Alonso"
                            1 => "R&#46; Arroyo Espliguero"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "41"
                        "paginaInicial" => "410"
                        "paginaFinal" => "412"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16117944"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            12 => array:3 [
              "identificador" => "bib13"
              "etiqueta" => "13&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "C-reactive protein levels and survival in patients with moderate to very severe COPD"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;P&#46; De Torres"
                            1 => "V&#46; Pinto-Plata"
                            2 => "C&#46; Casanova"
                            3 => "H&#46; Mullerova"
                            4 => "E&#46; C&#243;rdoba-Lan&#250;s"
                            5 => "M&#46; Muros de Fuentes"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1378/chest.07-2433"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Chest"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "133"
                        "paginaInicial" => "1336"
                        "paginaFinal" => "1343"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18339787"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            13 => array:3 [
              "identificador" => "bib14"
              "etiqueta" => "14&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "C-Reactive Protein and Risk of Cardiovascular Disease in Men and Women From the Framingham Heart Study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "P&#46;W&#46;F&#46; Wilson"
                            1 => "B&#46;H&#46; Nam"
                            2 => "M&#46; Pencina"
                            3 => "R&#46;B&#46; D&#8217;Agostino"
                            4 => "E&#46;J&#46; Benjamin"
                            5 => "C&#46;J&#46; O&#8217;Donnell"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1001/archinte.165.21.2473"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Arch Intern Med"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "165"
                        "paginaInicial" => "2473"
                        "paginaFinal" => "2478"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16314543"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            14 => array:3 [
              "identificador" => "bib15"
              "etiqueta" => "15&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "EPOC e inflamaci&#243;n sist&#233;mica&#46; Una v&#237;a de enlace para la comorbilidad"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "A&#46; Agust&#237;"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/S0300-2896(09)72950-3"
                      "Revista" => array:7 [
                        "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "45"
                        "numero" => "Supl 4"
                        "paginaInicial" => "14"
                        "paginaFinal" => "17"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20116757"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            15 => array:3 [
              "identificador" => "bib16"
              "etiqueta" => "16&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Inflamaci&#243;n y estr&#233;s oxidativo en dos fenotipos de EPOC"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "J&#46;L&#46; Izquierdo"
                            1 => "C&#46; Almonacid"
                            2 => "T&#46; Parra"
                            3 => "J&#46; Perez"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "42"
                        "paginaInicial" => "332"
                        "paginaFinal" => "337"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16945263"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            16 => array:3 [
              "identificador" => "bib17"
              "etiqueta" => "17&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The novel role of C-reactive protein in cardiovascular disease&#58; Risk marker or pathogen"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "A&#46;M&#46; Wilson"
                            1 => "M&#46;C&#46; Ryan"
                            2 => "A&#46;J&#46; Boyle"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.ijcard.2005.01.068"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Int J Cardiol"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "106"
                        "paginaInicial" => "291"
                        "paginaFinal" => "297"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16337036"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            17 => array:3 [
              "identificador" => "bib18"
              "etiqueta" => "18&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The Effects of a Smoking Cessation Intervention on 14&#46;5-Year Mortality"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "R&#46; Nicholas"
                            1 => "M&#46;D&#46; Anthonisen"
                            2 => "A&#46; Melissa"
                            3 => "M&#46;S&#46; Skeans"
                            4 => "M&#46;D&#46; Wise"
                            5 => "J&#46; Manfreda"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Ann Intern Med"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "142"
                        "paginaInicial" => "233"
                        "paginaFinal" => "239"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15710956"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            18 => array:3 [
              "identificador" => "bib19"
              "etiqueta" => "19&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Impaired lung function and mortality risk in men and women&#58; findings from the Renfrew and Paisley prospective population study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46; Hole"
                            1 => "G&#46;C&#46; Watt"
                            2 => "Davey-Smith"
                            3 => "C&#46;L&#46; Hart"
                            4 => "C&#46;R&#46; Gillis"
                            5 => "V&#46;M&#46; Hawthorne"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "BMJ"
                        "fecha" => "1996"
                        "volumen" => "313"
                        "paginaInicial" => "711"
                        "paginaFinal" => "715"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8819439"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            19 => array:3 [
              "identificador" => "bib20"
              "etiqueta" => "20&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Symptoms of chronic bronchitis and the risk of coronary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "P&#46; Jousilahti"
                            1 => "E&#46; Vartiainen"
                            2 => "J&#46; Tuomilehto"
                            3 => "P&#46; Puska"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/S0140-6736(96)02374-4"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Lancet"
                        "fecha" => "1996"
                        "volumen" => "348"
                        "paginaInicial" => "567"
                        "paginaFinal" => "572"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8774568"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            20 => array:3 [
              "identificador" => "bib21"
              "etiqueta" => "21&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Pulmonary Function Is a Long-term Predictor of Mortality in the General Population&#58; 29-Year Follow-up of the Buffalo Health Study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "H&#46;J&#46; Sch&#252;nemann"
                            1 => "J&#46; Dorn"
                            2 => "B&#46;J&#46;B&#46; Grant"
                            3 => "W&#46; Winkelstein"
                            4 => "M&#46; Trevisan"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Chest"
                        "fecha" => "2000"
                        "volumen" => "118"
                        "paginaInicial" => "656"
                        "paginaFinal" => "664"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10988186"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            21 => array:3 [
              "identificador" => "bib22"
              "etiqueta" => "22&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Lung function and mortality in the United States&#58; data from the First National Health and Nutrition Examination Survey follow up study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "D&#46;M&#46; Mannino"
                            1 => "A&#46;S&#46; Buist"
                            2 => "T&#46;L&#46; Petty"
                            3 => "P&#46;L&#46; Enright"
                            4 => "S&#46;C&#46; Redd"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thorax"
                        "fecha" => "2003"
                        "volumen" => "58"
                        "paginaInicial" => "388"
                        "paginaFinal" => "393"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12728157"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            22 => array:3 [
              "identificador" => "bib23"
              "etiqueta" => "23&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Occurrence and prognostic significance of ventricular arrhythmia is related to pulmonary function&#58; a study from &#8220;men born in 1914&#8221;&#44; Malmo&#44; Sweden"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "G&#46; Engstrom"
                            1 => "P&#46; Wollmer"
                            2 => "B&#46; Hedblad"
                            3 => "S&#46; Juul-Moller"
                            4 => "S&#46; Valind"
                            5 => "L&#46; Janzon"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Circulation"
                        "fecha" => "2001"
                        "volumen" => "103"
                        "paginaInicial" => "3086"
                        "paginaFinal" => "3091"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11425773"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            23 => array:3 [
              "identificador" => "bib24"
              "etiqueta" => "24&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Patterns of comorbidities in newly diagnosed COPD and asthma in primary care"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "J&#46;B&#46; Soriano"
                            1 => "G&#46;T&#46; Visick"
                            2 => "H&#46; Muellerova"
                            3 => "N&#46; Payvandi"
                            4 => "A&#46;L&#46; Hansell"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1378/chest.128.4.2099"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Chest"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "128"
                        "paginaInicial" => "2099"
                        "paginaFinal" => "2107"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16236861"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            24 => array:3 [
              "identificador" => "bib25"
              "etiqueta" => "25&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Cardiovascular Disease in Patients with Chronic Obstructive Pulmonary Disease&#44; Saskatchewan Canada cardiovascular disease in COPD patients"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "S&#46; Curkendall"
                            1 => "C&#46; DeLuise"
                            2 => "J&#46;K&#46; Jones"
                            3 => "S&#46; Lanes"
                            4 => "M&#46;R&#46; Stang"
                            5 => "E&#46; Goehring"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.annepidem.2005.04.008"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Ann Epidemiol"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "16"
                        "paginaInicial" => "63"
                        "paginaFinal" => "70"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16039877"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            25 => array:3 [
              "identificador" => "bib26"
              "etiqueta" => "26&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Lower pulmonary function and cerebral subclinical abnormalities detected by MRI&#58; the Atherosclerosis Risk in Communities study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "D&#46; Liao"
                            1 => "M&#46; Higgins"
                            2 => "N&#46;R&#46; Bryan"
                            3 => "M&#46;L&#46; Eigenbrodt"
                            4 => "L&#46;E&#46; Chambless"
                            5 => "V&#46; Lamar"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Chest"
                        "fecha" => "1999"
                        "volumen" => "116"
                        "paginaInicial" => "150"
                        "paginaFinal" => "156"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10424519"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            26 => array:3 [
              "identificador" => "bib27"
              "etiqueta" => "27&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Coronary artery calcification in older adults to age 99&#58; prevalence and risk factors"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "A&#46;B&#46; Newman"
                            1 => "B&#46;L&#46; Naydeck"
                            2 => "K&#46; Sutton-Tyrrell"
                            3 => "A&#46; Feldman"
                            4 => "D&#46; Edmundowicz"
                            5 => "L&#46;H&#46; Kuller"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Circulation"
                        "fecha" => "2001"
                        "volumen" => "104"
                        "paginaInicial" => "2679"
                        "paginaFinal" => "2684"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11723018"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            27 => array:3 [
              "identificador" => "bib28"
              "etiqueta" => "28&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Airflow limitation in smokers is associated with subclinical aterosclerosis"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "H&#46; Iwamoto"
                            1 => "A&#46; Yokoyama"
                            2 => "Y&#46; Kitahara"
                            3 => "N&#46; Ishikawa"
                            4 => "Y&#46; Haruta"
                            5 => "K&#46; Yamane"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1164/rccm.200804-560OC"
                      "Revista" => array:7 [
                        "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "179"
                        "paginaInicial" => "35"
                        "paginaFinal" => "40"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18931335"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S1575092211003287"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "15750922"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            28 => array:3 [
              "identificador" => "bib29"
              "etiqueta" => "29&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Relationship between lung function impairment and incidence or recurrence of cardiovascular events in a middle-aged cohort"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "A&#46;K&#46; Johnston"
                            1 => "D&#46;M&#46; Mannino"
                            2 => "G&#46;W&#46; Hagan"
                            3 => "K&#46;J&#46; Davis"
                            4 => "V&#46;A&#46; Kiri"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1136/thx.2007.088112"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thorax"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "63"
                        "paginaInicial" => "599"
                        "paginaFinal" => "605"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18245145"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            29 => array:3 [
              "identificador" => "bib30"
              "etiqueta" => "30&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Asociaci&#243;n de factores de riesgo cardiovascular y EPOC&#46; Resultados de un estudio epidemiol&#243;gico &#40;estudio ARCE&#41;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "P&#46; Lucas-Ramos"
                            1 => "J&#46;L&#46; Izquierdo-Alonso"
                            2 => "J&#46;M&#46; Rodr&#237;guez-Gonz&#225;lez Moro"
                            3 => "J&#46;M&#46; Bell&#243;n Cano"
                            4 => "J&#46; Ancochea-Berm&#250;dez"
                            5 => "M&#46; Calle-Rubio"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "238"
                        "paginaInicial" => "233"
                        "paginaFinal" => "238"
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S1575092212000599"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "15750922"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            30 => array:3 [
              "identificador" => "bib31"
              "etiqueta" => "31&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Chronic obstructive pulmonary disease does not increase the risk of ischemic heart disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;L&#46; Izquierdo"
                            1 => "A&#46; Mart&#237;nez"
                            2 => "E&#46; Guzm&#225;n"
                            3 => "B&#46; Arnalich"
                            4 => "C&#46; Almonacid"
                            5 => "P&#46; Resano"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Eur Respir J"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "34"
                        "numero" => "Suppl 53"
                        "paginaInicial" => "68s"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            31 => array:3 [
              "identificador" => "bib32"
              "etiqueta" => "32&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Effects of fluticasone on systemic markers of inflamation in chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "D&#46;D&#46; Sin"
                            1 => "P&#46; Lacy"
                            2 => "E&#46; York"
                            3 => "S&#46;F&#46;P&#46; Man"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1164/rccm.200404-543OC"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med"
                        "fecha" => "2004"
                        "volumen" => "170"
                        "paginaInicial" => "760"
                        "paginaFinal" => "765"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15229100"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            32 => array:3 [
              "identificador" => "bib33"
              "etiqueta" => "33&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "CD 14 and toll-like receptor 4&#58; a link between infection and acute coronary events&#63;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "R&#46; Arroyo-Espliego"
                            1 => "P&#46; Avanzas"
                            2 => "S&#46; Jefery"
                            3 => "J&#46;C&#46; Kaski"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1136/hrt.2002.001297"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Heart"
                        "fecha" => "2004"
                        "volumen" => "90"
                        "paginaInicial" => "983"
                        "paginaFinal" => "988"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15310678"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            33 => array:3 [
              "identificador" => "bib34"
              "etiqueta" => "34&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Sputum and plasma endothelin-1 levels in exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "M&#46; Roland"
                            1 => "A&#46; Bhowmik"
                            2 => "R&#46;J&#46; Sapsford"
                            3 => "T&#46;A&#46; Seemungal"
                            4 => "D&#46;J&#46; Jeffries"
                            5 => "T&#46;D&#46; Warner"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thorax"
                        "fecha" => "2001"
                        "volumen" => "56"
                        "paginaInicial" => "30"
                        "paginaFinal" => "35"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11120901"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            34 => array:3 [
              "identificador" => "bib35"
              "etiqueta" => "35&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Acute exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease are accompanied by elevations of plasma fibrinogen and serum IL-6 levels"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;A&#46; Wedzicha"
                            1 => "T&#46;A&#46; Seemungal"
                            2 => "P&#46;K&#46; MacCallum"
                            3 => "E&#46;A&#46; Paul"
                            4 => "G&#46;C&#46; Donaldson"
                            5 => "A&#46; Bhowmik"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thromb Haemost"
                        "fecha" => "2000"
                        "volumen" => "84"
                        "paginaInicial" => "210"
                        "paginaFinal" => "215"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10959691"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            35 => array:3 [
              "identificador" => "bib36"
              "etiqueta" => "36&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Reduction of morbidity and mortality by statins&#44; angiotensin-converting enzyme inhibitors&#44; and angiotensin receptor blockers in patients with chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "G&#46;B&#46; Mancini"
                            1 => "M&#46; Etminan"
                            2 => "B&#46; Zhang"
                            3 => "L&#46;E&#46; Levesque"
                            4 => "J&#46;M&#46; FitzGerald"
                            5 => "J&#46;M&#46; Brophy"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.jacc.2006.04.039"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "J Am Coll Cardiol"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "47"
                        "paginaInicial" => "2554"
                        "paginaFinal" => "2560"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16781387"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            36 => array:3 [
              "identificador" => "bib37"
              "etiqueta" => "37&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The novel role of C-reactive protein in cardiovascular disease&#58; Risk marker or pathogen"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "A&#46;M&#46; Wilson"
                            1 => "M&#46;C&#46; Ryan"
                            2 => "A&#46;J&#46; Boyle"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.ijcard.2005.01.068"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Int J Cardiol"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "106"
                        "paginaInicial" => "291"
                        "paginaFinal" => "297"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16337036"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            37 => array:3 [
              "identificador" => "bib38"
              "etiqueta" => "38&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Statin use is associated with reduced mortality in COPD"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "V&#46; S&#248;yseth"
                            1 => "P&#46;H&#46; Brekke"
                            2 => "P&#46; Smith"
                            3 => "T&#46; Omland"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1183/09031936.00106406"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Eur Respir J"
                        "fecha" => "2007"
                        "volumen" => "29"
                        "paginaInicial" => "279"
                        "paginaFinal" => "283"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17050558"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            38 => array:3 [
              "identificador" => "bib39"
              "etiqueta" => "39&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Clinical practice guidelines and quality of care for older patients with multiple comorbid diseases&#58; implications for pay for performance"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "C&#46;M&#46; Boyd"
                            1 => "J&#46; Darer"
                            2 => "C&#46; Boult"
                            3 => "L&#46;P&#46; Fried"
                            4 => "L&#46; Boult"
                            5 => "A&#46;W&#46; Wu"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1001/jama.294.6.716"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "JAMA"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "294"
                        "paginaInicial" => "716"
                        "paginaFinal" => "724"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16091574"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            39 => array:3 [
              "identificador" => "bib40"
              "etiqueta" => "40&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Salmeterol and fluticasone propionate and survival in chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:3 [
                          "colaboracion" => "TORCH investigators"
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "P&#46;M&#46; Calverley"
                            1 => "J&#46;A&#46; Anderson"
                            2 => "B&#46; Celli"
                            3 => "G&#46;T&#46; Ferguson"
                            4 => "C&#46; Jenkins"
                            5 => "P&#46;W&#46; Jones"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1056/NEJMoa063070"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "N Engl J Med"
                        "fecha" => "2007"
                        "volumen" => "356"
                        "paginaInicial" => "775"
                        "paginaFinal" => "789"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17314337"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            40 => array:3 [
              "identificador" => "bib41"
              "etiqueta" => "41&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The effects of fluticasone with or without salmeterol on systemic biomarkers of inflammation in chronic obstructive pulmonary disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "D&#46;D&#46; Sin"
                            1 => "S&#46;F&#46; Man"
                            2 => "D&#46;D&#46; Marciniuk"
                            3 => "G&#46; Ford"
                            4 => "M&#46; FitzGerald"
                            5 => "E&#46; Wong"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1164/rccm.200709-1356OC"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "177"
                        "paginaInicial" => "1207"
                        "paginaFinal" => "1214"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18310480"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            41 => array:3 [
              "identificador" => "bib42"
              "etiqueta" => "42&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "A 4-Year Trial of Tiotropium in Chronic Obstructive Pulmonary Disease"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:3 [
                          "colaboracion" => "for the UPLIFT Study Investigators"
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "D&#46;P&#46; Tashkin"
                            1 => "B&#46; Celli"
                            2 => "S&#46; Senn"
                            3 => "D&#46; Burkhart"
                            4 => "S&#46; Kesten"
                            5 => "S&#46; Menjoge"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1056/NEJMoa0805800"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "N Engl J Med"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "359"
                        "paginaInicial" => "1543"
                        "paginaFinal" => "1554"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18836213"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            42 => array:3 [
              "identificador" => "bib43"
              "etiqueta" => "43&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Regular physical activity reduces hospital admission and mortality in chronic obstructive pulmonary disease&#58; a population based cohort study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "J&#46; Garcia-Aymerich"
                            1 => "P&#46; Lange"
                            2 => "M&#46; Benet"
                            3 => "P&#46; Schnohr"
                            4 => "J&#46;M&#46; Anto"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1136/thx.2006.060145"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Thorax"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "61"
                        "paginaInicial" => "772"
                        "paginaFinal" => "778"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16738033"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            43 => array:3 [
              "identificador" => "bib44"
              "etiqueta" => "44&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The Effect of Weight Loss on C-Reactive Protein&#46; A Systematic Review"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "E&#46; Selvin"
                            1 => "N&#46;P&#46; Paynter"
                            2 => "T&#46;P&#46; Erlinger"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1001/archinte.167.1.31"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Arch Intern Med"
                        "fecha" => "2007"
                        "volumen" => "167"
                        "paginaInicial" => "31"
                        "paginaFinal" => "39"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17210875"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            44 => array:3 [
              "identificador" => "bib45"
              "etiqueta" => "45&#46;"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Inverse Association between Pulmonary Function and C-Reactive Protein in Apparently Healthy Subjects"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "D&#46; Aronson"
                            1 => "I&#46; Roterman"
                            2 => "M&#46; Yigla"
                            3 => "A&#46; Kerner"
                            4 => "O&#46; Avizohar"
                            5 => "R&#46; Sella"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1164/rccm.200602-243OC"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "174"
                        "paginaInicial" => "626"
                        "paginaFinal" => "632"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16778162"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
  ]
  "idiomaDefecto" => "es"
  "url" => "/03002896/00000046000000S3/v1_201305150345/S0300289610700223/v1_201305150345/es/main.assets"
  "Apartado" => null
  "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/03002896/00000046000000S3/v1_201305150345/S0300289610700223/v1_201305150345/es/main.pdf?idApp=UINPBA00003Z&text.app=https://archbronconeumol.org/"
  "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0300289610700223?idApp=UINPBA00003Z"
]
Article information
ISSN: 03002896
Original language: Spanish
The statistics are updated each day
Year/Month Html Pdf Total
2024 October 44 64 108
2024 September 60 45 105
2024 August 82 54 136
2024 July 43 45 88
2024 June 71 60 131
2024 May 80 70 150
2024 April 71 71 142
2024 March 76 52 128
2024 February 55 51 106
2023 December 29 13 42
2023 November 7 0 7
2023 October 1 2 3
2023 September 1 1 2
2023 May 1 0 1
2023 March 11 10 21
2023 February 45 30 75
2023 January 48 31 79
2022 December 41 30 71
2022 November 63 31 94
2022 October 71 52 123
2022 September 51 32 83
2022 August 42 57 99
2022 July 44 53 97
2022 June 43 45 88
2022 May 44 52 96
2022 April 65 45 110
2022 March 45 45 90
2022 February 61 55 116
2022 January 96 69 165
2021 December 53 60 113
2021 November 64 77 141
2021 October 46 56 102
2021 September 65 74 139
2021 August 42 53 95
2021 July 43 42 85
2021 June 56 41 97
2021 May 55 56 111
2021 April 185 49 234
2021 March 83 27 110
2021 February 44 28 72
2021 January 32 30 62
2020 December 40 18 58
2020 November 44 24 68
2020 October 46 25 71
2020 September 23 30 53
2020 August 35 19 54
2020 July 30 33 63
2020 June 44 32 76
2020 May 40 25 65
2020 April 43 26 69
2020 March 42 22 64
2020 February 43 18 61
2020 January 56 38 94
2019 December 39 23 62
2019 November 40 27 67
2019 October 54 27 81
2019 September 58 30 88
2019 August 48 24 72
2019 July 53 31 84
2019 June 53 22 75
2019 May 84 39 123
2019 April 81 69 150
2019 March 75 38 113
2019 February 52 12 64
2019 January 29 19 48
2018 December 33 27 60
2018 November 72 56 128
2018 October 101 50 151
2018 September 65 16 81
2018 May 43 1 44
2018 April 55 9 64
2018 March 62 6 68
2018 February 11 6 17
2018 January 17 14 31
2017 December 31 16 47
2017 November 78 25 103
2017 October 70 23 93
2017 September 79 32 111
2017 August 119 56 175
2017 July 55 29 84
2017 June 114 47 161
2017 May 91 49 140
2017 April 66 42 108
2017 March 50 36 86
2017 February 55 37 92
2017 January 20 46 66
2016 December 50 24 74
2016 November 103 37 140
2016 October 89 39 128
2016 September 117 89 206
2016 August 69 29 98
2016 July 73 18 91
2016 June 81 24 105
2016 May 69 11 80
2016 April 56 1 57
2016 March 75 2 77
2016 February 87 5 92
2016 January 81 29 110
2015 December 98 35 133
2015 November 143 31 174
2015 October 81 3 84
2015 September 73 0 73
2015 August 56 0 56
2015 July 34 0 34
2015 June 31 0 31
2015 May 38 0 38
2015 April 49 0 49
2015 March 34 0 34
2015 February 24 0 24
2015 January 48 0 48
2014 December 29 0 29
2014 November 29 0 29
2014 October 53 0 53
2014 September 33 0 33
2014 August 31 0 31
2014 July 32 0 32
2014 June 34 0 34
2014 May 44 0 44
2014 April 45 0 45
2014 March 28 0 28
2014 February 48 0 48
2014 January 27 0 27
2013 December 35 0 35
2013 November 39 0 39
2013 October 40 0 40
2013 September 50 0 50
2013 August 60 0 60
2013 July 48 0 48
2013 June 40 0 40
2013 May 40 0 40
2013 April 40 0 40
2013 March 26 0 26
2000 January 864 0 864
Show all

Follow this link to access the full text of the article

Archivos de Bronconeumología

Are you a health professional able to prescribe or dispense drugs?