was read the article
array:23 [ "pii" => "S0300289621000259" "issn" => "03002896" "doi" => "10.1016/j.arbres.2021.01.005" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2021-04-01" "aid" => "2728" "copyright" => "SEPAR" "copyrightAnyo" => "2021" "documento" => "simple-article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "cor" "cita" => "Arch Bronconeumol. 2021;57 Supl 2:67-8" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:1 [ "total" => 0 ] "itemSiguiente" => array:18 [ "pii" => "S0300289621000430" "issn" => "03002896" "doi" => "10.1016/j.arbres.2021.01.021" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2021-04-01" "aid" => "2745" "copyright" => "SEPAR" "documento" => "simple-article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "cor" "cita" => "Arch Bronconeumol. 2021;57 Supl 2:68-70" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:1 [ "total" => 0 ] "en" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Letter to the Editor</span>" "titulo" => "High Altitude and COVID-19: A Relationship Difficult to Assess" "tienePdf" => "en" "tieneTextoCompleto" => "en" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "68" "paginaFinal" => "70" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "es" => array:1 [ "titulo" => "Altura y COVID-19: una relación difícil de evaluar" ] ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "en" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Jesus Perez-Castilla" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Jesus" "apellidos" => "Perez-Castilla" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "en" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0300289621000430?idApp=UINPBA00003Z" "url" => "/03002896/00000057000000S2/v4_202201070724/S0300289621000430/v4_202201070724/en/main.assets" ] "itemAnterior" => array:18 [ "pii" => "S0300289621000065" "issn" => "03002896" "doi" => "10.1016/j.arbres.2020.12.027" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2021-04-01" "aid" => "2713" "copyright" => "SEPAR" "documento" => "simple-article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "cor" "cita" => "Arch Bronconeumol. 2021;57 Supl 2:66-7" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:1 [ "total" => 0 ] "es" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Cartas al Director</span>" "titulo" => "Fumador, exfumador y COVID-19" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "66" "paginaFinal" => "67" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Smoker, Former Smoker and COVID-19" ] ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Mariela Moril-Huaranga, Hugo Peña-Falcón" "autores" => array:2 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Mariela" "apellidos" => "Moril-Huaranga" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Hugo" "apellidos" => "Peña-Falcón" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0300289621000065?idApp=UINPBA00003Z" "url" => "/03002896/00000057000000S2/v4_202201070724/S0300289621000065/v4_202201070724/es/main.assets" ] "es" => array:15 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Cartas al Director</span>" "titulo" => "Respuesta a “Fumador, exfumador y COVID-19”" "tieneTextoCompleto" => true "saludo" => "<span class="elsevierStyleItalic">Estimado Director:</span>" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "67" "paginaFinal" => "68" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "Carlos Andrés Jiménez-Ruiz, Daniel López-Padilla, Adolfo Alonso-Arroyo, Rafael Aleixandre-Benavent, Segismundo Solano-Reina, José Ignacio de Granda-Orive" "autores" => array:6 [ 0 => array:3 [ "nombre" => "Carlos Andrés" "apellidos" => "Jiménez-Ruiz" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] ] ] 1 => array:3 [ "nombre" => "Daniel" "apellidos" => "López-Padilla" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] 2 => array:3 [ "nombre" => "Adolfo" "apellidos" => "Alonso-Arroyo" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">c</span>" "identificador" => "aff0015" ] ] ] 3 => array:3 [ "nombre" => "Rafael" "apellidos" => "Aleixandre-Benavent" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">d</span>" "identificador" => "aff0020" ] ] ] 4 => array:3 [ "nombre" => "Segismundo" "apellidos" => "Solano-Reina" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] 5 => array:4 [ "nombre" => "José Ignacio" "apellidos" => "de Granda-Orive" "email" => array:1 [ 0 => "igo01m@gmail.com" ] "referencia" => array:2 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">e</span>" "identificador" => "aff0025" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">*</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] ] "afiliaciones" => array:5 [ 0 => array:3 [ "entidad" => "Unidad Especializada de Tabaquismo de la Comunidad de Madrid, Hospital Clínico San Carlos, Madrid, España" "etiqueta" => "a" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:3 [ "entidad" => "Servicio de Neumología, Hospital General Universitario Gregorio Marañón, Madrid, España" "etiqueta" => "b" "identificador" => "aff0010" ] 2 => array:3 [ "entidad" => "Departamento de Historia de la Ciencia y Documentación, Universidad de Valencia, Valencia, España" "etiqueta" => "c" "identificador" => "aff0015" ] 3 => array:3 [ "entidad" => "Ingenio (CSIC-UPV), UISYS, Joint Research Unit, Universitat de Valencia, Valencia, España" "etiqueta" => "d" "identificador" => "aff0020" ] 4 => array:3 [ "entidad" => "Servicio de Neumología, Hospital Universitario 12 de Octubre, Universidad Complutense de Madrid, Madrid, España" "etiqueta" => "e" "identificador" => "aff0025" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "⁎" "correspondencia" => "Autor para correspondencia." ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Reply to “Smoker, Former Smoker and COVID-19”" ] ] "resumenGrafico" => array:2 [ "original" => 0 "multimedia" => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 1826 "Ancho" => 2917 "Tamanyo" => 544532 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Ser exfumador o fumador activo es un factor de riesgo para una peor evolución/progresión de la infección por COVID-19.</p>" ] ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Queremos agradecer a Moril et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0040"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a> el interés en nuestro trabajo, pues nos permite reflexionar sobre el tema. La proteína <span class="elsevierStyleItalic">Spike</span> del SARS-CoV-2 es la responsable de facilitar su entrada a las células humanas, requiriendo cebado por la proteasa TMPRSS2 que permite la fusión de las membranas viral y celular<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0045"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>. El receptor utilizado por la proteína <span class="elsevierStyleItalic">Spike</span> es la enzima convertidora de angiotensina 2 (ACE2)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0045"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>, que se expresa en diferentes estirpes celulares, además de en el pulmón; existiendo, a nivel pulmonar, un gradiente de expresión de ACE2 (mayor expresión en vías respiratorias superiores [epitelio nasal] y menor en los neumocitos alveolares)<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0045"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>. Se sugiere que una mayor expresión de ACE2 podría contribuir a una aumentada infectividad viral por SARS-CoV-2<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0045"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>.</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Como dicen Moril et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0040"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>, los fumadores activos y con enfermedad pulmonar obstructiva crónica tienen un mayor nivel de expresión de ACE2 que los exfumadores y estos últimos poseen uno más elevado que los nunca fumadores<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0040"><span class="elsevierStyleSup">1,2</span></a>, habiéndose observado una disminución de la expresión de ACE2 en las células epiteliales bronquiales de exfumadores en comparación con los fumadores activos<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0040"><span class="elsevierStyleSup">1,2</span></a>. No todos los autores han obtenido los mismos resultados. Lee et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0050"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a> no identificaron diferencias en la expresión de ACE2 basadas en la edad, el sexo o el estatus de tabaquismo, por lo que estos investigadores indican que fumar no es un factor de protección, sino de progresión de la enfermedad por COVID-19. Voinsky et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0055"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a> no encontraron una mayor expresión de ACE2 y TMPRSS2 en fumadores ni en no fumadores, pero sí observaron una mayor expresión de TMPRSS4 (que codifica una proteasa para la entrada en la célula de forma similar a la TMPRSS2) en fumadores con respecto a los que nunca fumaron, lo que les sugiere que podrían presentar un mayor riesgo de infección por COVID-19. Ante el comentario de Moril et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0040"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a> de la posibilidad de un mejor pronóstico al ser fumador, Takagi, en Japón<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0060"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>, realizó una meta-regresión en la que demostraba una asociación positiva entre la prevalencia de tabaquismo y la de infección por COVID-19 independiente de otras co-variables, por lo que la hipótesis de que el pronóstico de la enfermedad es mejor al ser fumador no se sustenta.</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En un nuevo metaanálisis (MA) de nuestro trabajo<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0065"><span class="elsevierStyleSup">6</span></a> hemos separado a los pacientes según sean fumadores o exfumadores (solo en cinco artículos se diferenciaba a los exfumadores) (<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">fig. 1</a>), encontrando en estos últimos una clara peor progresión con una baja heterogeneidad y en los fumadores una evidente tendencia a una peor progresión pero sin significación estadística. Los mismos resultados fueron obtenidos en el MA de Patanavanich et al.<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0070"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a> (solo ocho artículos separaban por categorías de fumador). La mayoría de los estudios incluidos en los MA presentan limitaciones importantes: son la mayoría retrospectivos y adolecen de importantes sesgos de selección e información sin grupo de comparación, lo que dificulta establecer una causalidad.</p><elsevierMultimedia ident="fig0005"></elsevierMultimedia><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Nos reafirmamos en que los fumadores y exfumadores presentan una peor progresión de la infección por COVID-19, incluyendo una mayor mortalidad, no siendo la nicotina en absoluto un factor protector.</p><span id="sec0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0005">Conflicto de intereses</span><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los autores declaran no tener ningún conflicto de intereses.</p></span></span>" "textoCompletoSecciones" => array:1 [ "secciones" => array:2 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "sec0005" "titulo" => "Conflicto de intereses" ] 1 => array:1 [ "titulo" => "Bibliografía" ] ] ] "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "multimedia" => array:1 [ 0 => array:7 [ "identificador" => "fig0005" "etiqueta" => "Figura 1" "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA" "mostrarFloat" => true "mostrarDisplay" => false "figura" => array:1 [ 0 => array:4 [ "imagen" => "gr1.jpeg" "Alto" => 1826 "Ancho" => 2917 "Tamanyo" => 544532 ] ] "descripcion" => array:1 [ "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Ser exfumador o fumador activo es un factor de riesgo para una peor evolución/progresión de la infección por COVID-19.</p>" ] ] ] "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0015" "bibliografiaReferencia" => array:7 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0040" "etiqueta" => "1" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Fumador, exfumador y COVID-19" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "M. Moril" 1 => "H. Peña" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.arbres.2020.12.027" "Revista" => array:2 [ "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol." "fecha" => "2021" ] ] ] ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0045" "etiqueta" => "2" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Effects of cigarettes smoking on SARS-CoV-2 receptor ACE2 expression in the respiratory epithelium" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:3 [ 0 => "I.H. Heijink" 1 => "T.L. Hackett" 2 => "S.D. Pouwels" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/path.5607" "Revista" => array:2 [ "tituloSerie" => "J Pathol." "fecha" => "2020" ] ] ] ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0050" "etiqueta" => "3" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "ACE2 localizes to the respiratory cilia and is not increased by ACE inhibitors or ARBs" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "I.T. Lee" 1 => "T. Nakayama" 2 => "C.T. Wu" 3 => "Y. Goltsev" 4 => "S. Jiang" 5 => "P.A. Gall" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1038/s41467-020-19145-6" "Revista" => array:4 [ "tituloSerie" => "Nat Commun." "fecha" => "2020" "volumen" => "11" "paginaInicial" => "5453" ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0055" "etiqueta" => "4" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Smoking and COVID-19: Similar bronchial ACE2 and TMPRSS2 expression and higher TMPRSS4 expression in current versus never smokers" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "I. Voinsky" 1 => "D. Gurwitz" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1002/ddr.21729" "Revista" => array:2 [ "tituloSerie" => "Drug Dev Res." "fecha" => "2020" ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib0060" "etiqueta" => "5" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Systematic review of the prevalence of current smoking among hospitalized COVID-19 patients in China: could nicotine be a therapeutic option?" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "H. Takagi" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1007/s11739-020-02473-2" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Intern Emerg Med." "fecha" => "2020" "volumen" => "15" "paginaInicial" => "1601" "paginaFinal" => "1603" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32803630" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib0065" "etiqueta" => "6" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "COVID-19 and Smoking: A systematic review and meta-analysis of the evidence" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "C.A. Jiménez-Ruiz" 1 => "D. López-Padilla" 2 => "A. Alonso-Arroyo" 3 => "R. Aleixandre-Benavent" 4 => "S. Solano-Reina" 5 => "J.I. De Granda-Orive" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.arbres.2020.06.024" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol." "fecha" => "2020" "volumen" => "57" "paginaInicial" => "21" "paginaFinal" => "34" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34629639" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib0070" "etiqueta" => "7" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Smoking is associated with worse outcomes of COVID-19 particularly among younger adults: A systematic review and meta-analysis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "R. Patanavanich" 1 => "S.A. Glantz" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1101/2020.09.22.20199802" "Revista" => array:2 [ "tituloSerie" => "medRxiv." "fecha" => "2020" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/03002896/00000057000000S2/v4_202201070724/S0300289621000259/v4_202201070724/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "9222" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Letters to the Director / Cartas al Director" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/03002896/00000057000000S2/v4_202201070724/S0300289621000259/v4_202201070724/es/main.pdf?idApp=UINPBA00003Z&text.app=https://archbronconeumol.org/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0300289621000259?idApp=UINPBA00003Z" ]
Year/Month | Html | Total | |
---|---|---|---|
2024 October | 68 | 19 | 87 |
2024 September | 83 | 11 | 94 |
2024 August | 130 | 37 | 167 |
2024 July | 85 | 19 | 104 |
2024 June | 143 | 39 | 182 |
2024 May | 181 | 18 | 199 |
2024 April | 100 | 27 | 127 |
2024 March | 98 | 14 | 112 |
2024 February | 111 | 31 | 142 |
2024 January | 85 | 27 | 112 |
2023 December | 89 | 21 | 110 |
2023 November | 100 | 25 | 125 |
2023 October | 61 | 23 | 84 |
2023 September | 79 | 25 | 104 |
2023 August | 65 | 27 | 92 |
2023 July | 80 | 23 | 103 |
2023 June | 76 | 14 | 90 |
2023 May | 77 | 17 | 94 |
2023 April | 86 | 26 | 112 |
2023 March | 105 | 15 | 120 |
2023 February | 106 | 22 | 128 |
2023 January | 91 | 27 | 118 |
2022 December | 127 | 33 | 160 |
2022 November | 169 | 30 | 199 |
2022 October | 143 | 38 | 181 |
2022 September | 127 | 37 | 164 |
2022 August | 117 | 48 | 165 |
2022 July | 109 | 50 | 159 |
2022 June | 135 | 53 | 188 |
2022 May | 136 | 36 | 172 |
2022 April | 156 | 51 | 207 |
2022 March | 160 | 56 | 216 |
2022 February | 123 | 24 | 147 |
2022 January | 187 | 48 | 235 |
2021 December | 137 | 24 | 161 |
2021 November | 110 | 25 | 135 |
2021 October | 131 | 34 | 165 |
2021 September | 101 | 23 | 124 |
2021 August | 128 | 22 | 150 |
2021 July | 133 | 24 | 157 |
2021 June | 136 | 27 | 163 |
2021 May | 135 | 38 | 173 |
2021 April | 113 | 27 | 140 |
2021 March | 8 | 4 | 12 |
2021 February | 2 | 4 | 6 |
2021 January | 0 | 6 | 6 |