was read the article
array:23 [ "pii" => "S0300289618303247" "issn" => "03002896" "doi" => "10.1016/j.arbres.2018.08.006" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2019-04-01" "aid" => "1986" "copyright" => "SEPAR" "copyrightAnyo" => "2018" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "sco" "cita" => "Arch Bronconeumol. 2019;55:181-2" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 1257 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 47 "HTML" => 941 "PDF" => 269 ] ] "Traduccion" => array:1 [ "en" => array:19 [ "pii" => "S1579212919300151" "issn" => "15792129" "doi" => "10.1016/j.arbr.2018.08.003" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2019-04-01" "aid" => "1986" "copyright" => "SEPAR" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "sco" "cita" => "Arch Bronconeumol. 2019;55:181-2" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:2 [ "total" => 263 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 39 "HTML" => 144 "PDF" => 80 ] ] "en" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Editorial</span>" "titulo" => "Bronchiectasis in COPD and Asthma. More Than Just a Coincidence" "tienePdf" => "en" "tieneTextoCompleto" => "en" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "181" "paginaFinal" => "182" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "es" => array:1 [ "titulo" => "Bronquiectasias en EPOC y asma. ¿Algo más que una casualidad?" ] ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "en" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "en" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Alicia Padilla-Galo, Casilda Olveira Fuster" "autores" => array:2 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Alicia" "apellidos" => "Padilla-Galo" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Casilda" "apellidos" => "Olveira Fuster" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "en" "Traduccion" => array:1 [ "es" => array:9 [ "pii" => "S0300289618303247" "doi" => "10.1016/j.arbres.2018.08.006" "estado" => "S300" "subdocumento" => "" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:1 [ "total" => 0 ] "idiomaDefecto" => "es" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0300289618303247?idApp=UINPBA00003Z" ] ] "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1579212919300151?idApp=UINPBA00003Z" "url" => "/15792129/0000005500000004/v1_201904020619/S1579212919300151/v1_201904020619/en/main.assets" ] ] "itemSiguiente" => array:19 [ "pii" => "S0300289618303648" "issn" => "03002896" "doi" => "10.1016/j.arbres.2018.10.007" "estado" => "S300" "fechaPublicacion" => "2019-04-01" "aid" => "2021" "copyright" => "SEPAR" "documento" => "article" "crossmark" => 1 "subdocumento" => "sco" "cita" => "Arch Bronconeumol. 2019;55:183-4" "abierto" => array:3 [ "ES" => true "ES2" => true "LATM" => true ] "gratuito" => true "lecturas" => array:2 [ "total" => 1950 "formatos" => array:3 [ "EPUB" => 44 "HTML" => 1509 "PDF" => 397 ] ] "es" => array:10 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Editorial</span>" "titulo" => "Micobacterias atípicas en las bronquiectasias: ¿cuándo tratar?" "tienePdf" => "es" "tieneTextoCompleto" => "es" "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "183" "paginaFinal" => "184" ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Atypical Mycobacteria in Bronchiectasis. When do we Treat it?" ] ] "contieneTextoCompleto" => array:1 [ "es" => true ] "contienePdf" => array:1 [ "es" => true ] "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "autoresLista" => "Javier Perez-Miranda, Letizia Traversi, Eva Polverino" "autores" => array:3 [ 0 => array:2 [ "nombre" => "Javier" "apellidos" => "Perez-Miranda" ] 1 => array:2 [ "nombre" => "Letizia" "apellidos" => "Traversi" ] 2 => array:2 [ "nombre" => "Eva" "apellidos" => "Polverino" ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "Traduccion" => array:1 [ "en" => array:9 [ "pii" => "S1579212919300187" "doi" => "10.1016/j.arbr.2018.10.009" "estado" => "S300" "subdocumento" => "" "abierto" => array:3 [ "ES" => false "ES2" => false "LATM" => false ] "gratuito" => false "lecturas" => array:1 [ "total" => 0 ] "idiomaDefecto" => "en" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S1579212919300187?idApp=UINPBA00003Z" ] ] "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0300289618303648?idApp=UINPBA00003Z" "url" => "/03002896/0000005500000004/v1_201904020619/S0300289618303648/v1_201904020619/es/main.assets" ] "es" => array:11 [ "idiomaDefecto" => true "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Editorial</span>" "titulo" => "Bronquiectasias en EPOC y asma. ¿Algo más que una casualidad?" "tieneTextoCompleto" => true "paginas" => array:1 [ 0 => array:2 [ "paginaInicial" => "181" "paginaFinal" => "182" ] ] "autores" => array:1 [ 0 => array:4 [ "autoresLista" => "Alicia Padilla-Galo, Casilda Olveira Fuster" "autores" => array:2 [ 0 => array:4 [ "nombre" => "Alicia" "apellidos" => "Padilla-Galo" "email" => array:1 [ 0 => "aliciapadillagalo@gmail.com" ] "referencia" => array:2 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">*</span>" "identificador" => "cor0005" ] ] ] 1 => array:3 [ "nombre" => "Casilda" "apellidos" => "Olveira Fuster" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>" "identificador" => "aff0010" ] ] ] ] "afiliaciones" => array:2 [ 0 => array:3 [ "entidad" => "Unidad de Neumología, Agencia Sanitaria Costa del Sol, Marbella, Málaga, España" "etiqueta" => "a" "identificador" => "aff0005" ] 1 => array:3 [ "entidad" => "Servicio de Neumología, Instituto de Investigación Biomédica de Málaga (IBIMA), Hospital Regional Universitario de Málaga/Universidad de Málaga, Málaga, España" "etiqueta" => "b" "identificador" => "aff0010" ] ] "correspondencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "cor0005" "etiqueta" => "⁎" "correspondencia" => "Autor para correspondencia." ] ] ] ] "titulosAlternativos" => array:1 [ "en" => array:1 [ "titulo" => "Bronchiectasis in COPD and Asthma. More Than Just a Coincidence" ] ] "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El asma y la enfermedad pulmonar obstructiva crónica (EPOC) son las dos enfermedades obstructivas de la vía aérea más frecuentes (el asma afecta a más de 300 millones de personas en el mundo<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0095"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a> y más de 250 millones padecen EPOC<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0100"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>) y sus incidencias están aumentando. La alta prevalencia y morbilidad de estas enfermedades condiciona, además, un alto coste para el sistema de salud (en España se destina un 2% de los recursos de la sanidad pública al asma y un 2,5% a la EPOC). Por otro lado, las bronquiectasias son la tercera enfermedad de la vía aérea en frecuencia y con un coste sanitario también elevado (se estima que en España el coste medio de una agudización está cercano a 5.350€<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0105"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>).</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Si bien asma, EPOC y bronquiectasias presentan características fisiopatológicas y clínicas diferentes, pueden coexistir en un mismo paciente (síndromes overlap o de solapamiento) bien por casualidad (al ser todas ellas enfermedades muy prevalentes), o posiblemente también porque podrían verse asociadas de algún modo. Así, existe una creciente evidencia sobre la existencia de un fenotipo clínico, EPOC con bronquiectasias, con unas características clínicas propias. Sin embargo, no existe ningún estudio que haya demostrado una relación de causalidad entre ambas enfermedades<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0110"><span class="elsevierStyleSup">4–7</span></a>. Por su parte, sobre la relación entre asma y bronquiectasias existe mucha menor evidencia científica. Si bien la presencia de bronquiectasias parece relacionarse con una mayor gravedad del asma, aún se desconoce el impacto que su presencia pueda tener en la evolución de la enfermedad, el potencial mecanismo fisiopatológico que podría explicar su relación, y si existe alguna relación de causalidad entre las mismas<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0130"><span class="elsevierStyleSup">8</span></a>. En cualquier caso, algunos autores piensan que, dado que EPOC, asma y bronquiectasias comparten ciertos factores de riesgo, etiológicos y vías fisiopatológicas, EPOC y asma podrían ser responsables del desarrollo de bronquiectasias en individuos susceptibles<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0125"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>.</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Las bronquiectasias son consecuencia de un círculo vicioso complejo compuesto por la infección, inflamación y lesión del sistema mucociliar<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0135"><span class="elsevierStyleSup">9,10</span></a>. La falta de resolución del binomio inflamación-infección termina produciendo una situación de cronicidad y destrucción de la pared bronquial con reparación de la misma y lesiones irreversibles. Este mecanismo se ve amplificado de forma periódica en situaciones que denominamos agudizaciones que podrían acelerar la progresión de la enfermedad. Muchos de estos factores han sido también observados en la EPOC, iniciados o amplificados por el humo del tabaco y otros gases tóxicos. No es de extrañar por lo tanto, que según algunos estudios<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0110"><span class="elsevierStyleSup">4,5</span></a>, entre un 30 y un 50% de los pacientes con EPOC moderada-grave presenten bronquiectasias. Así, los pacientes con EPOC y bronquiectasias suelen ser sobre todo hombres, más mayores y con mayor índice acumulado de tabaquismo. Además, presentan más síntomas respiratorios (mayor hipersecreción, mayor purulencia del esputo y mayor grado de disnea), peor función pulmonar, colonización de la vía aérea por microorganismos potencialmente patógenos (especialmente por <span class="elsevierStyleItalic">Pseudomonas aeruginosa [P. aeruginosa]</span>), exacerbaciones más graves y frecuentes y más mortalidad<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0110"><span class="elsevierStyleSup">4–7,11,12</span></a>.</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La normativa de bronquiectasias de la SEPAR recomienda la realización de una tomografía computarizada de alta resolución para descartar la presencia de bronquiectasias en aquellos pacientes con EPOC moderada o grave con múltiples agudizaciones y/o aislamiento repetido de microorganismos potencialmente patógenos en muestras respiratorias (o único de <span class="elsevierStyleItalic">P. aeruginosa</span>) en fase de estabilidad clínica<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0130"><span class="elsevierStyleSup">8</span></a>.</p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Desde la década de los 90 del siglo pasado tenemos conocimiento de que el asma y las bronquiectasias pueden coexistir en un alto porcentaje de pacientes<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0155"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a>, pero es ahora, probablemente a la vista de los resultados en EPOC, cuando el tema ha comenzado a resurgir con fuerza para conocer qué características tienen estos pacientes y sus posibles implicaciones pronósticas y terapéuticas. La mayoría de los estudios que tratan de determinar la prevalencia de bronquiectasias en los pacientes asmáticos son retrospectivos o transversales, utilizan diferentes metodologías, no siempre realizan tomografía computarizada de alta resolución a todos los pacientes<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0160"><span class="elsevierStyleSup">14</span></a>, y presentan otros sesgos importantes como incluir pacientes fumadores<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0165"><span class="elsevierStyleSup">15</span></a>, con ABPA<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0170"><span class="elsevierStyleSup">16</span></a> u otras patologías causantes de bronquiectasias. Por todo ello objetivan bronquiectasias en porcentajes muy variables, que van desde el 2% hasta el 80% de los casos. Sin embargo, estudios con mejor diseño metodológico observan una prevalencia de bronquiectasias en asma grave alrededor del 25-30%<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0175"><span class="elsevierStyleSup">17</span></a>.</p><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Un estudio reciente de nuestro grupo<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0180"><span class="elsevierStyleSup">18</span></a>, diseñado para analizar la asociación entre asma y BQ intentando evitar los sesgos de estudios previos, incluyó de forma prospectiva a 398 pacientes no fumadores con asma moderada o grave, no controlada, en seguimiento en una Unidad especializada de asma de alta complejidad acreditada por SEPAR y a todos ellos se les realizó tomografía computarizada de alta resolución. El 28,4% de los pacientes estudiados tenían bronquiectasias (20,6% en asma moderada vs. 33,6% en asma grave, p<0,001). Los asmáticos con bronquiectasias (frente a los que no las presentaban) eran mayores, tenían peor función pulmonar y niveles más bajos de FeNO, mayor porcentaje de asma grave, de expectoración crónica, de esputo purulento y de agudizaciones, con más asistencias a Urgencias y con mayor consumo de antibióticos. La presencia de bronquiectasias se relacionó con mayor gravedad del asma, presencia de expectoración crónica, al menos un episodio previo de neumonía y niveles más bajos de FeNO (estableciendo el punto de corte en 20,5<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ppb). Todo ello sugiere que estamos ante un tipo especial de pacientes, con características propias.</p><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Aún queda mucho camino por recorrer y preguntas por responder en el conocimiento de las enfermedades inflamatorias de la vía aérea para llegar a comprender los complejos procesos fisiopatológicos que las causan y cómo se interrelacionan entre sí, así como las implicaciones clínicas, pronósticas y terapéuticas de la presencia de bronquiectasias en pacientes con asma o EPOC. Estas patologías siguen siendo todo un reto para los profesionales que las tratan, más aún en la era de la medicina personalizada.</p></span>" "pdfFichero" => "main.pdf" "tienePdf" => true "bibliografia" => array:2 [ "titulo" => "Bibliografía" "seccion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "identificador" => "bibs0015" "bibliografiaReferencia" => array:18 [ 0 => array:3 [ "identificador" => "bib0095" "etiqueta" => "1" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "GINA guidelines on asthma and beyond" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "J. Bousquet" 1 => "T.J.H. Clark" 2 => "S. Hurd" 3 => "N. Khaltaev" 4 => "C. Lenfant" 5 => "P. O’byrne" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1111/j.1398-9995.2006.01305.x" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Allergy." "fecha" => "2007" "volumen" => "62" "paginaInicial" => "102" "paginaFinal" => "112" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17298416" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 1 => array:3 [ "identificador" => "bib0100" "etiqueta" => "2" "referencia" => array:1 [ 0 => array:1 [ "referenciaCompleta" => "Disponible en: http://www.who.int." ] ] ] 2 => array:3 [ "identificador" => "bib0105" "etiqueta" => "3" "referencia" => array:1 [ 0 => array:3 [ "comentario" => "pii: 1479972316643698" "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Annual direct medical costs of bronchiectasis treatment: Impact of severity, exacerbations, chronic bronchial colonization and chronic obstructive pulmonary disease coexistence" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "D. De la Rosa" 1 => "M.A. Martínez-Garcia" 2 => "C. Olveira" 3 => "R. Girón" 4 => "L. Máiz" 5 => "C. Prados" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:2 [ "tituloSerie" => "Chron Respir Dis." "fecha" => "2016" ] ] ] ] ] ] 3 => array:3 [ "identificador" => "bib0110" "etiqueta" => "4" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Bronchiectasis, exacerbation indices, and inflammation in chronic obstructive pulmonary disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "I.S. Patel" 1 => "I. Vlahos" 2 => "T.M. Wilkinson" 3 => "S.J. Lloyd-Owen" 4 => "G.C. Donaldson" 5 => "M. Wilks" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1164/rccm.200305-648OC" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med." "fecha" => "2004" "volumen" => "170" "paginaInicial" => "400" "paginaFinal" => "407" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15130905" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 4 => array:3 [ "identificador" => "bib0115" "etiqueta" => "5" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Factors associated with bronchiectasis in patients with COPD" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "Martínez-García MÁ" 1 => "J.J. Soler-Cataluña" 2 => "Y. Donat Sanz" 3 => "P. Catalán Serra" 4 => "M. Agramunt Lerma" 5 => "J. Ballestín Vicente" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1378/chest.10-1758" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Chest." "fecha" => "2011" "volumen" => "140" "paginaInicial" => "1130" "paginaFinal" => "1137" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21546440" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 5 => array:3 [ "identificador" => "bib0120" "etiqueta" => "6" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Prognostic value of bronchiectasis in patients with moderate-to-severe chronic obstructive pulmonary disease" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "M.A. Martínez-García" 1 => "D. de la Rosa Carrillo" 2 => "J.J. Soler-Cataluña" 3 => "Y. Donat-Sanz" 4 => "P.C. Serra" 5 => "M.A. Lerma" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1164/rccm.201208-1518OC" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Am J Respir Crit Care Med." "fecha" => "2013" "volumen" => "187" "paginaInicial" => "823" "paginaFinal" => "831" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23392438" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 6 => array:3 [ "identificador" => "bib0125" "etiqueta" => "7" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Bronchiectasis in COPD patients: more than a comorbidity?" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:2 [ 0 => "M.A. Martinez-Garcia" 1 => "M. Miravitlles" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.2147/COPD.S132961" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Int J Chron Obstruct Pulmon Dis." "fecha" => "2017" "volumen" => "12" "paginaInicial" => "1401" "paginaFinal" => "1411" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28546748" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 7 => array:3 [ "identificador" => "bib0130" "etiqueta" => "8" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Spanish guidelines on the evaluation and diagnosis of bronchiectasis in adults" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "Martínez-García MÁ" 1 => "L. Máiz" 2 => "C. Olveira" 3 => "R.M. Girón" 4 => "D. de la Rosa" 5 => "M. Blanco" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1016/j.arbres.2017.07.015" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Arch Bronconeumol." "fecha" => "2018" "volumen" => "54" "paginaInicial" => "79" "paginaFinal" => "87" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29128130" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 8 => array:3 [ "identificador" => "bib0135" "etiqueta" => "9" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Inflammation: a two-edged sword-the model of bronchiectasis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:1 [ 0 => "P.J. Cole" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur J Respir Dis Suppl." "fecha" => "1986" "volumen" => "147" "paginaInicial" => "6" "paginaFinal" => "15" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3533593" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 9 => array:3 [ "identificador" => "bib0140" "etiqueta" => "10" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "European Respiratory Society guidelines for the management of adult bronchiectasis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "E. Polverino" 1 => "P.C. Goeminne" 2 => "M.J. McDonnell" 3 => "S. Aliberti" 4 => "S.E. Marshall" 5 => "M.R. Loebinger" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1183/13993003.00629-2017" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Eur Respir J." "fecha" => "2017" "volumen" => "50" "paginaInicial" => "1700629" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28889110" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 10 => array:3 [ "identificador" => "bib0145" "etiqueta" => "11" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Clinical characteristics of patients with chronic obstructive pulmonary disease with comorbid bronchiectasis: a systemic review and meta-analysis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:6 [ 0 => "Y. Ni" 1 => "G. Shi" 2 => "Y. Yu" 3 => "J. Hao" 4 => "T. Chen" 5 => "H. Song" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Intern J COPD." "fecha" => "2015" "volumen" => "10" "paginaInicial" => "1465" "paginaFinal" => "1475" "itemHostRev" => array:3 [ "pii" => "S0021915014002287" "estado" => "S300" "issn" => "00219150" ] ] ] ] ] ] ] 11 => array:3 [ "identificador" => "bib0150" "etiqueta" => "12" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Bronchiectasis as a comorbidity of chronic obstructive pulmonary disease: A systematic review and meta-analysis" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "Q. Du" 1 => "J. Jin" 2 => "X. Liu" 3 => "Y1. Sun" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1371/journal.pone.0150532" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "PLoS ONE." "fecha" => "2016" "volumen" => "11" "paginaInicial" => "e0150532" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26978269" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 12 => array:3 [ "identificador" => "bib0155" "etiqueta" => "13" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Chest radiography and high resolution computed tomography of the lungs in asthma" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "F. Paganin" 1 => "V. Trussard" 2 => "E. Seneterre" 3 => "P. Chanez" 4 => "J. Giron" 5 => "P. Godard" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1164/ajrccm/146.4.1084" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Am Rev Respir Dis." "fecha" => "1992" "volumen" => "146" "paginaInicial" => "1084" "paginaFinal" => "1087" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1416399" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 13 => array:3 [ "identificador" => "bib0160" "etiqueta" => "14" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "The impact of bronchiectasis in clinical presentation of asthma" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:4 [ 0 => "K. Oguzulgen" 1 => "F. Kervan" 2 => "T. Ozis" 3 => "H. Turktas" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1097/SMJ.0b013e31802fa16f" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Southern Medical Journal." "fecha" => "2007" "volumen" => "100" "paginaInicial" => "468" "paginaFinal" => "471" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17534081" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 14 => array:3 [ "identificador" => "bib0165" "etiqueta" => "15" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Abnormalities of the airways and lung parenchyma in asthmatics: CT observations in 50 patients and inter- and intraobserver variability" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "P. Grenier" 1 => "I. Mourey-Gerosa" 2 => "K. Benali" 3 => "M.W. Brauner" 4 => "A.N. Leung" 5 => "S. Lenoir" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:1 [ "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Eur Radiol." "fecha" => "1996" "volumen" => "6" "paginaInicial" => "199" "paginaFinal" => "206" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8797980" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 15 => array:3 [ "identificador" => "bib0170" "etiqueta" => "16" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Aspergillus sensitization is associated with airflow limitation and bronchiectasis in severe asthma" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => false "autores" => array:5 [ 0 => "D. Menzies" 1 => "L. Holmes" 2 => "G. McCumesky" 3 => "C. Prys-Picard" 4 => "R. Niven" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1111/j.1398-9995.2010.02542.x" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Allergy." "fecha" => "2011" "volumen" => "66" "paginaInicial" => "679" "paginaFinal" => "685" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21261660" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 16 => array:3 [ "identificador" => "bib0175" "etiqueta" => "17" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Qualitative analysis of high-resolution CT scans in severe asthma" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "S. Gupta" 1 => "S. Siddiqui" 2 => "P. Haldar" 3 => "J.V. Raj" 4 => "J.J. Entwisle" 5 => "A.J. Wardlaw" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1378/chest.09-0174" "Revista" => array:6 [ "tituloSerie" => "Chest." "fecha" => "2009" "volumen" => "136" "paginaInicial" => "1521" "paginaFinal" => "1528" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19542254" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] 17 => array:3 [ "identificador" => "bib0180" "etiqueta" => "18" "referencia" => array:1 [ 0 => array:2 [ "contribucion" => array:1 [ 0 => array:2 [ "titulo" => "Factors associated with bronchiectasis in patients with uncontrolled asthma; the NOPES score: a study in 398 patients" "autores" => array:1 [ 0 => array:2 [ "etal" => true "autores" => array:6 [ 0 => "A. Padilla-Galo" 1 => "C. Olveira" 2 => "L. Fernández de Rota-Garcia" 3 => "I. Marco-Galve" 4 => "A.J. Plata" 5 => "A. Alvarez" ] ] ] ] ] "host" => array:1 [ 0 => array:2 [ "doi" => "10.1186/s12931-018-0746-7" "Revista" => array:5 [ "tituloSerie" => "Respir Res." "fecha" => "2018" "volumen" => "19" "paginaInicial" => "43" "link" => array:1 [ 0 => array:2 [ "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29548297" "web" => "Medline" ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] "idiomaDefecto" => "es" "url" => "/03002896/0000005500000004/v1_201904020619/S0300289618303247/v1_201904020619/es/main.assets" "Apartado" => array:4 [ "identificador" => "14517" "tipo" => "SECCION" "es" => array:2 [ "titulo" => "Editorials / Editoriales" "idiomaDefecto" => true ] "idiomaDefecto" => "es" ] "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/03002896/0000005500000004/v1_201904020619/S0300289618303247/v1_201904020619/es/main.pdf?idApp=UINPBA00003Z&text.app=https://archbronconeumol.org/" "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0300289618303247?idApp=UINPBA00003Z" ]
Year/Month | Html | Total | |
---|---|---|---|
2024 October | 133 | 28 | 161 |
2024 September | 132 | 32 | 164 |
2024 August | 172 | 46 | 218 |
2024 July | 116 | 23 | 139 |
2024 June | 150 | 35 | 185 |
2024 May | 189 | 30 | 219 |
2024 April | 103 | 27 | 130 |
2024 March | 78 | 20 | 98 |
2024 February | 67 | 30 | 97 |
2023 December | 2 | 0 | 2 |
2023 November | 9 | 0 | 9 |
2023 October | 2 | 2 | 4 |
2023 August | 2 | 1 | 3 |
2023 June | 6 | 4 | 10 |
2023 April | 2 | 2 | 4 |
2023 March | 67 | 13 | 80 |
2023 February | 227 | 21 | 248 |
2023 January | 159 | 34 | 193 |
2022 December | 198 | 35 | 233 |
2022 November | 253 | 35 | 288 |
2022 October | 215 | 53 | 268 |
2022 September | 176 | 58 | 234 |
2022 August | 144 | 44 | 188 |
2022 July | 140 | 62 | 202 |
2022 June | 129 | 42 | 171 |
2022 May | 158 | 46 | 204 |
2022 April | 121 | 48 | 169 |
2022 March | 123 | 53 | 176 |
2022 February | 98 | 36 | 134 |
2022 January | 141 | 47 | 188 |
2021 December | 87 | 41 | 128 |
2021 November | 117 | 61 | 178 |
2021 October | 109 | 53 | 162 |
2021 September | 103 | 64 | 167 |
2021 August | 63 | 32 | 95 |
2021 July | 45 | 24 | 69 |
2021 June | 73 | 44 | 117 |
2021 May | 76 | 47 | 123 |
2021 April | 125 | 52 | 177 |
2021 March | 3 | 4 | 7 |
2020 December | 27 | 0 | 27 |
2020 November | 3 | 6 | 9 |
2020 October | 8 | 0 | 8 |
2020 September | 2 | 4 | 6 |
2020 August | 1 | 0 | 1 |
2020 July | 1 | 4 | 5 |
2020 June | 1 | 0 | 1 |
2020 May | 2 | 2 | 4 |
2020 April | 3 | 4 | 7 |
2020 March | 85 | 17 | 102 |
2020 February | 129 | 29 | 158 |
2020 January | 98 | 25 | 123 |
2019 December | 147 | 8 | 155 |
2019 November | 148 | 25 | 173 |
2019 October | 111 | 32 | 143 |
2019 September | 32 | 17 | 49 |
2019 August | 5 | 2 | 7 |
2019 July | 63 | 3 | 66 |
2019 June | 7 | 3 | 10 |
2019 May | 21 | 17 | 38 |
2019 April | 159 | 64 | 223 |
2019 March | 2 | 4 | 6 |
2019 February | 10 | 2 | 12 |
2019 January | 8 | 10 | 18 |
2018 December | 33 | 16 | 49 |
2018 November | 5 | 8 | 13 |
2018 October | 20 | 20 | 40 |